Afrikaans

O nepiša bjang kgopolo (šedi ya kgopolo)

Naa o yo mongwe wa baithuti bao gantši ba ngongoregago ka go hloka šedi ya kgopolo? Tše di latelago di ka go thuša gore o ithute mekgwa ye meswa ya go kaonafatša šedi ya kgopolo ya gago

Naa go fa šedi ya kgopolo ke eng?

Šedi ya kgopolo e ra go kgona go šomiša dikwi tša gago ka moka go mošomo wo o tla bago o o dira ka nako yeo.

Mathata ao a tlwaelegilego

P: Ke dula iri ke bala puku ya ka ya go ithuta gomme ka morago ga ke sa gopola seo ke se badilego.
K: O na le bothata bja mokgwa wo o ithutago ka wona. Dipuku tša go ithuta di swanetše go ithutwa ka tšona, e sego go balwa. O ithuta puku ya go bala ka go šomiša mokgwa wa go ithuta moo o ithutago ka dikwi tša gago ka moka, o šomiša pene le pampiri le mabokgoni a go gopola.

P: Ke rata mmino gomme bontši bja nako ga ke kgone go tlogela mmino wa ka gore ke thome go ithuta.
K: O na le bothata bja go se kgone go itaola le go itlhohleletša. Šomiša mmino wa gago bjalo ka moputso ka morago ga ge o feditše mošomo wo o rulagantšwego mohlala., o tla letša ge o ithutile kgaolo ka pukung ya gago ya go ithuta goba o phethile sengwalwa sa mošomo.

P: Ke na le mathata ka gae ao a ntšhitišago dithutong tša ka.
K: Bjo ke bothata bjo bo tlwaelegilego bjoo baithuti ba bantši ba lebanago le bjona. Mathata ga a fele ka go itiragalela. O swanetše go rarolla mathata goba maikutlo a gago ka wona a swanetše go fetoga. Ithute ka ga ditlhahli tša maemo ao a nyakegago go go fa šedi ya kgopolo.

Maemo ao a nyakegago go go fa šedi ya kgopolo

Taolo ya nako

Rulaganya go ithuta ka disešene tše kopana. Ga go na motho yo a ka fago šedi ya kgopolo nako e telele kudu. Šomiša šetule ya beke le beke (bona taolo ya nako).

Dinepo tša nako ye kopana le tebanyo ya dinepo

Bea dinepo tše di kwagalago tša nako ye nngwe le ye nngwe ya thuto. Šomiša šetule ya gago ya beke le beke go rulaganya dihlogotaba le dikarolo tše itšego tša mošomo tšeo di swanetšego go dirwa.

Mokgwa wa go ithuta

Šomiša mokgwa wa go ithuta wo o šomago. Mokgwa wa go ithuta o tla hlahla thuto ya gago gomme wa go gapeletša go fa šedi ya kgopolo le go šomiša metheo ya go ithuta ka katlego.

Boemo bja kgopolo bjo bobotse le bjo bo hlohleletšago

Šomiša kganyogo ya gago ya go ithuta gammogo le go kaonafatša boemo bja gago ka go ithuta. Eba le maikutlo a mabotse ka dithuto tša gago, gomme o šomele katlego.

Go itokiša maikutlong

G Ke batho ba ba nnyane kudu bao ba kgonago go fa šedi ya kgopolo ge ba befetšwe maikutlo. Mabaka a boemo bja bona bja maikutlo e ka ba mathata a ka gae, mathata a tša ditšhelete, mathata a lenyalo, bolwetši, mathata ao a amanago le mošomo, kgatelelo ye e tšwago lapeng, go tšhošwa ke kgonagalo ya go palelwa, bjalo bjalo. Go sa šetšwe gore sebaki sa mathata ke sefe, o swanetše go a kgotlelela ge e ba o nyaka go fa šedi ya kgopolo dithutong tša gago. Šomiša ditlhahli tše di latelago ge o leka go kgotlelela mathata a gago:

• Dira lenanepalo la mathata a gago ka moka – a sekaseke.
• Hwetša tshedimošo ye ntši ka ga bothata ka mo go kgonegago – bala ka bjona – boledišana le bagwera/ ba lapa.
• Thala leano la tiro gomme o le phethagatše.
• Ge go ka se kgonege gore bothata bo rarollwe mohlala., ge o sa rate ba bogadi bja gago goba molaodi wa gago – fetoša maikutlo a gago go ya go a kamogelo.
• Ge e ba o sa kgone go rarolla mathata a gago ka bowena, ikgokaganye le bathuši ba dithaka goba moeletši wa baithuti.

Maano a go kgona go fa šedi ya kgopolo

Dithekniki ka kakaretšo

Khutša nako ye kopana ka go sepela ka mafolofolo nako ye kopana, go kitima o ye o dikologe poloko, o dire komiki ya teye goba o be le poledišano ye kopana le mogwera.

Molao wa metsotso e mehlano

Ge o sa kgone go thoma.

Go ka ba le dinako tšeo ka tšona, le ge o leka ka maiteko a gago ka moka, o ka se kgonego go ikgapeletša go thoma sešene ya gago ya thuto ya letšatši le letšatši. Ge se se direga, dula fase tafoleng ya gago lebaka la metsotso e mehlano o swere sedirišwa seo se swanetšego sa go ithuta ka pele ga gago. Makga a senyane go ya go a lesome o tla hwetša gore, ka go dula fase fela, o tla be o fentše thibelo ya gago ya monagano go mošomo woo gomme o ka tšwela pele ntle le bothata bjo bongwe. Metsotsong yeo e mehlano, dira mediro e mengwe ya ka mehla, e bjalo ka go faela dintlha tša polelo ya tlhahlo, go phetla matlakala a ka gare ga kgaolo, le go dira mmepe wa monagano.

Go tšwetša pele go ba le šedi ya kgopolo

Ge monagano wa gago o no thoma go lelera.

Ge o ithuta ka mo go tseneletšego, ka dinako tše dingwe o na le go lemoga gore o šitišwa ke selo se itšego gomme o ikwa o fela pelo ka mošomo wa gago. Ipeele metsotso ye mengwe e mehlano yeo o ka šomago ka yona. Ge e ba go fela pelo ga gago go sa phegelela, tlogela go šoma. Khutša nako ye kopana o le gare o lokolla mmele – ema gomme o otlolle, o sepelasepele, gomme o lemoge ge o iketla. Tlogela lefelo la gago la go ithuta lebaka la metsotso ye mehlano – hwetša seno, lebelela ka lefasetere, gomme o rulaganye tafola ya gago. Thoma gape.

Ge o na le nako ye telele o be o ithuta, šedi ya kgopolo ya gago e a fokotšega gomme o ka se e mpshafatšwe ka go khutša ka nako e kopana.

O swanetše go kaonafatša maemo a kgopolo ya gago. Itlhohleletše ka go hlahloba sedirišwa sa sengwalwa se o fetšago go se bala gomme o leke go hwetša seo sengwalwa se bolelago ka sona ka kakaretšo. Se gantši se go fa maikutlo a katlego gammogo le go go gopotša lebaka la go ithuta hlogotaba ye e itšego. Lebelela pele go seo o ikemišeditšego go se dira ka morago. Lebelela pele puku goba kgaolo ka moka. Ngwala dikgopolo tša karolo ye e latelago ya sengwalwa sa mošomo. Fetogela go hlogotaba ye nngwe gomme o šome go yona go fihlela o kgona go e gopola, gomme o boele go hlogotaba ya mathomo goba o ye o tšwele pele go ya boraro.

Go timelelwa ke tše o bego o di bala ka moka – Lekodišiša/Rulaganya gape/Iketle

Ga go na mohola wa go dumela gore o a ithuta ge o no lebelela mošomo letlakaleng, le gona leboelela o sa hwetše mantšu ao o a nyakago, goba ge monagano wa gago o le kgole.

• Ge o ikwa o lahlegelwa ke šedi ya kgopolo, lekodišiša seo o bego o ithuta sona. Ge e ba mošomo wa gago e le karolo ya mošomo o mogolo, nagana gore karolo yeo e tsena kae ka gare ga kakaretšo le gore ke karolo efe yeo o tlo e rarollago ka morago.
• Tšea sephetho sa gore o tla ithuta neng gape – ka nako ya iri, mesong ye e latelago, letšatši la ka morago ga le le latelago.
• Y Tlogela go ithuta gomme o iketle. Iphe moputso ka go dira selo seo se go thabišago..

Thekniki ya go "emiša".

Ge fela o sena go lemoga gore dikgopolo tša gago di a lelera, ipotše gore "EMIŠA". Se se swanetše go go dira gore o lemoge gore o be o se wa fa šedi ya kgopolo. Ke moka o swanetše go leka go hwetša gore ke ka lebaka la eng o be o se wa fa šedi gore o kgone go dira se sengwe go lokiša seemo seo.

Go nagana gabotse le go ipolediša gabotse

Ge e ba o hwetša gore dikgopolo tše mpe di šitiša šedi ya gago, hlatha gore dikgopolo tšeo ke tša eng gabotse gomme o di fetoše gore e be dikgopolo tše dibotse. A re re o ikhwetša o se wa fa šedi ya kgopolo, gomme o nagana gore: "Mošomo wo o a tena kudu, ka nnete ga ke tsebe gore ke ka lebaka la eng ke senya nako ka wona". Fetoša kgopolo ye ye mpe gore e be ye botse ka go ipotša gore: "Mošomo wo o ka ba wo o kgahlišago ge nka leka go o dira gore o kgahliše. Ke tlo leka kudu gore ke o dire wo o nago mafolofolo ebile o kgahlišago".

Ge fela o fetša go dira se, o tla hlohleletšega, gomme o tla hwetša go le bonolo kudu go fa šedi ya kgopolo. Go bohlokwa go lemoga gore nakong ye ya thuto o tla ba o ipolediša gantši. Ye ke tshepedišo ya tlhago le ye bohlokwa, ebile ka go ipolediša o netefatša gore šedi ya gago e lebišitšwe dithutong tša gago.

Kakaretšo: Itlwaetše go lemoga le go hlama mekgwa ya gago ya go ithuta gomme o utolle mekgwa ya go fa šedi ya kgopolo yeo o e hwetšago e thuša kudu. Go ba taolong ya gore o ithuta neng ebile bjang go bohlokwa kudu gore o kgone go ithute ka mokgwa wa go ikemela.

Mokgwa wa ho tsepamisa maikutlo

Na o e mong wa baithuti ba atisang ho tletleba ka ho se tsepamise maikutlo? Dintlha tse latelang di ka o thusa ho ithuta mekgwa e metjha ya ho ntlafatsa ho tsepamisa mohopolo.

Ho tsepamisa maikutlo ke eng?

Ho tsepamisa maikutlo ho bolela ho kgona ho sebedisa kutlo yohle ya hao mosebetsing oo o etsang.

Mathata a tlwaelehileng

P: Ke dula hora ke bala buka ya ka ya thuto ebe ha ke hopole seo ke se badileng.
K: O na le bothata ba mokgwa wa ho ithuta. Dibuka tsa ho ithuta di tlameha ho ithutwa, eseng ho balwa. O ithuta buka ka ho sebedisa mokgwa wa ho ithuta moo o ithutang ka mafolofolo ka kutlo yohle ya hao, o sebedisa pene le pampiri le tsebo ya ho hopola.

P: Ke rata mmino mme hangata ha ke kgone ho tlohela mmino hore ke qale ho ithuta.
K: O na le bothata ba boittshwaro le thotloetso. Sebedisa mmino wa hao e le moputso ka mora hore o qete mosebetsi o rerilweng, mohlala, ho ithuta kgaolo bukeng ya hao ya thuto kapa ho qeta mosebetsi o itseng.

P: Ke na le mathata ka lapeng a ntshitisang dithutong tsa ka.
K: Bona ke bothata bo atileng boo baithuti ba bangata ba tobanang le bona. Mathata ha a ikele feela. O tlameha ho rarolla mathata kapa maikutlo a hao ho ona a tlameha ho fetoha. Ithute ditataiso ho maemo a pele o tsepamisa maikutlo.

Dipehelo tsa ho tsepamisa maikutlo

Tsamaiso ya nako

Rera ho ithuta ka dinako tse kgutshwane. Ha ho motho ya ka tsepamisang maikutlo nako e telele haholo. Sebedisa kemiso ya beke le beke (sheba tsamaiso ya nako ).

Dipheo tsa nako e kgutswane le tataiso ya sepheo

Beha dipheo tse hlakileng tsa nako ya thuto. Sebelisa kemiso ya hao ya beke le beke ho rera dithuto tse itseng le dikarolo tse itseng tsa mosebetsi tse lokelang ho etswa.

Mokgwa wa ho ithuta

Sebelisa mokgwa o atlehang wa ho ithuta. Mokgwa wa ho ithuta o tla tataisa thuto ya hao le ho o qobella ho tsepamisa maikutlo le ho sebedisa motheo wa ho ithuta ka katleho.

Boikutlo bo botle le bo susumetsang

Sebedisa takatso ya hao ya ho ithuta le ho ntlafatsa boemo ba hao ka ho ithuta. E ba le maikutlo a matle mabapi le dithuto tsa hao, mme o sebeletse katleho.

Boitokisetso ba maikutlo

Ke batho ba mmalwa haholo ba ka tsepamisang mohopolo ha ba ferekane maikutlong. Mabaka a boemo ba bona ba maikutlo e ka ba mathata a lelapa, mathata a ditjhelete, mathata a lenyalo, ho kula, mathata a amanang le mosebetsi, kgatello ya lelapa, ho tshwenyeha ka ho hloleha, jwalo-jwalo. Ho sa tsotellehe hore na sesosa sa mathata ke sefe, o tlameha ho sebetsana le ona haeba o batla ho tsepamisa mohopolo dithutong tsa hao. Sebedisa ditataiso tse latelang ho leka ho sebetsana ka katleho le mathata a hao:

• Etsa lethathamo la mathata a hao kaofela – a sekaseke.
• Fumana dintlha tse ngata kamoo ho ka kgonehang ka bothata - bala ka bona - bua le metswalle/lelapa.
• Etsa moralo wa tshebetso mme o o phethe.
• Haeba bothata bo ke ke ba rarolleha, mohlala, haeba o sa rate matsale kapa monga hao - fetola maikutlo a hao hore a be a kamohelo.
• Haeba o sa kgone ho rarolla mathata a hao ka bowena, ikopanye le bathusi ba dithaka kapa moeletsi wa baithuti.

Mekgwa ya ho tsepamisa maikutlo

Mekgwa e akaretsang

Nka nako ya kgefutso ka ho tsamaya ka matla, ho matha ho potoloha boloko, ho nwa tee kapa ho qoqa hakhutshwanyane le motswalle.

Molao wa metsotso e mehlano

Ha o sa kgone ho qala

Ho ka ba na le dinako tseo ka tsona, ho sa tsotellehe boiteko bo matla boo o bo etsang, o ke keng wa iqobella hore o qale thuto ya hao ya letsatsi le letsatsi. Ha sena se etsahala, dula fatshe tafoleng ya hao metsotso e mehlano ka pela disebediswa tse loketseng tsa ho ithuta. Ka makgetlo a robong ho a leshome o tla fumana hore, ka ho dula fatshe feela, o tla be o hlotse tshitiso ya kelello mosebetsing mme o ka tswela pele ntle le bothata bo bong. Nakong ya metsotso e mehlano, etsa mesebetsi e meng ya tlwaelo, jwalo ka ho ngola dintlha tsa thuto, ho phetla kgaolo, le ho etsa mmapa wa mehopolo.

Ho tsepamisa maikutlo

Ha kelello ya hao e qala ho lelera

Ha o ithuta ka matla, ka dinako tse ding o hlokomela hore o sitiswa ke ntho e itseng mme o ikutlwa o fellwa ke mamello mosebetsing wa hao. Ipehele metsotso e meng e mehlano ya ho sebetsa. Haeba ho hloka mamello ha hao ho ntse ho phehella, inehela ho hona. Nka nako e kgutshwane ya kgefutso ha o ntse o phutholoha - ema mme o ikotlolle, tsamaya hohle, mme o phutholohe ka hloko. Tloha sebakeng sa hao sa ho ithuta metsotso e mehlano - fumana senomapholi, sheba ka fensetere, mme o hlophise deske ya hao. Qala hape.

Ha o ntse o ithuta ka nako e telele, ho tsepamisa maikutlo a hao ho a fokotseha mme ha ho kgonehe hore a tsosolloswe ke kgefutso e kgutshwanyane.

O lokela ho boela o fehla kelello. Ikgothatse hape ka ho hlahlobisa disebediswa tseo o seng o di badile mme o leke ho fumana setshwantsho se akaretsang sa bona. Hangata sena se o fa maikutlo a katleho hammoho le ho o hopotsa hore na ke hobaneng ha o ithuta sehlooho se itseng. Sheba e sa le pele seo o ikemiseditseng ho se etsa nakong e tlang. Sheba e sa le pele karolo e setseng ya buka kapa kgaolo. Ngola mehopolo bakeng sa karolo e latelang ya mosebetsi. Fetohela thutong e nngwe mme o sebetse ho fihlela e tapa, ebe o kgutlela thutong ya hao ya pele kapa ho ya boraro.

Kakaretso ya tahlehelo - Tlhahlobo / Ho rera hape / Ho phutoloha

Ha ho na thuso ya ho dumela hore wa ithuta ha o ntse shebile mosebetsi leqepheng, Ka ho phetapheta o sa fumane mantswe ao o a batlang, kapa ha kelello ya hao e le hole.

• Ha o ikutlwa hore ha o sa kgona ho tsepamisa mohopolo, hlahlobisa seo o neng o ntse o ithuta sona. Haeba mosebetsi wa hao e le karolo ya karolo e kgolo ya mosebetsi, nahana ka moo karolo e kenang teng kaofela le hore na o tla etsa karolo efe.
• Etsa qeto ya hore na o tla ithuta neng hape – ka nako ya hora, hoseng ho hlahlamang, letsatsi hamorao.
• Kgaotsa ho ithuta mme o phomole. Ipuse ka ho etsa ntho eo o e thabelang.

Thekniki ya go "emiša".

Ge fela o sena go lemoga gore dikgopolo tša gago di a lelera, ipotše gore "EMIŠA". Se se swanetše go go dira gore o lemoge gore o be o se wa fa šedi ya kgopolo. Ke moka o swanetše go leka go hwetša gore ke ka lebaka la eng o be o se wa fa šedi gore o kgone go dira se sengwe go lokiša seemo seo.

Monahano o motle le ho ipuisa hantle

Haeba o fumana hore menahano e fosahetseng e kena-kenana le ho tsepamisa maikutlo a hao, tseba hantle seo e leng sona mme o di fetolele ho menahano e nepahetseng. Ha re re o iphumana o sa tsepamise maikutlo, mme o nahana: Mosebetsi ona wa bora haholo, ha ke tsebe hore na ke hobaneng ha ke senya nako ka oona: "Fetola monahano ona o fosahetseng hore e be o motle ka ho ipolella: Mosebetsi ona o ka ba monate haeba ke leka ho o etsa hore o thahasellise. Ke tla etsa boiteko bo matla ba ho e etsa hore o be mahlahahlaha le o kgahlang.”

Ha o se o entse sena, o tla kgothala haholwanyane, mme o tla fumana ho le bonolo haholwanyane ho tsepamisa maikutlo. Ke ha bohlokwa ho hlokomela hore nakong ena ya thuto o tla dula o qoqa le wena. Ena ke tshebetso ya tlhaho le ya bohlokwa, mme ka ho bua le wena o etsa bonnete ba hore kelello ya hao e tsepamisitswe dithutong tsa hao.

Qetello: Itlwaetse ho tseba le ho iketsetsa mekgwa ya ho ithuta le ho fumana mekgwa ya ho tsepamisa maikutlo eo o fumanang e thusa haholo. Ho ba le taolo ya hore na o ithuta neng le jwang ho bohlokwa hore o ithute o le mong.

Tsela ya go tsepamisa mogopolo (tebisomogopolo)

A o mongwe wa baithuti ba gantsi ba ngongoregang gore ga ba kgone go tebisa mogopolo? Dintlha tse di latelang di ka go thusa go ithuta mekgwatiriso e mentšha ya go tokafatsa tebisomogopolo ya gago.

Tebisomogopolo ke eng?

Tebisomogopolo e raya go nna le bokgoni jwa go dirisa ditemosi tsa gago tsotlhe mo tirong e o tshwaraganeng le yone ka nako eo.

Mathata a a tlwaelegileng

P: Ke dula sebaka sa ura ke buisa bukathuto ya me mme fa ke fetsa ga ke gakologelwe se ke se buisitseng.
K: O na le bothata ka mokgwa wa go ithuta. Dibukathuto di tshwanetse go ithutiwa, e seng go buisiwa. O ithuta bukathuto ka go dirisa mokgwa wa go ithuta o o dirisang ditemosi tsotlhe tsa gago, o dirisa pene le pampiri le bokgoni jwa go gakologelwa.
P: Ke rata mmino mme bontsi jwa nako ga ke kgone go tlogela mmino wa me mme ke simolola go ithuta.
K: O na le bothata jwa boitshwaro le boikemisetso. Dirisa mmino wa gago jaaka go iteboga morago ga go fetsa karolwana e e rulagantsweng ya tiro sk., fa o ithutile kgaolo mo bukathutong ya gago kgotsa fa o feditse tirogae.
P: Ke na le mathata kwa gae a a nkgoreletsang mo dithutong tsa me.
K: Jono ke bothata jo bo tlwaelegileng jo baithuti ba bantsi ba lebaneng le jone. Mathata ga a inyeletse fela ka boone. O tshwanetse go a rarabolola kgotsa go fetola maikutlo a gago ka one. Ithute dikaedi tse di mo ditlhokwapeleng tsa tebisomogopolo.

Ditlhokwapele tsa tebisomogopolo

Taolo ya nako

Rulaganyetsa go ithuta mo dinakong tse di khutshwane tsa go ithuta. Ga go na motho ope yo o ka tebisang mogopolo sebaka se se telele thata. Dirisa sejule ya beke le beke (bona taolo ya nako).

Go nna le maikaelelo le maikemisetso a pakakhutshwane

Set clear objectives for nako nngwe le nngwe ya go ithuta each study period. Dirisa sejule ya gago ya beke le beke go plan for dirutwa tse di rileng le specific pieces of work tse di tshwanetseng go dirwa.

Mokgwa wa go ithuta

Dirisa mokgwa o o nonofileng wa go ithuta. Mokgwa wa go ithuta o tlaa kaela ka moo o ithutang ka gone le go go gapeletsa go tebisa mogopolo le go tsenya tirisong melawanatheo ya go ithuta ka tsela e e nonofileng.

Maikutlo a a siameng a a supang boikemisetso

Dirisa keletso ya gago ya go ithuta le ya go tokafatsa maemo a gago ka go ithuta. Nna le maikutlo a a siameng ka dithuto tsa gago, mme o dire ka natla go atlega.

Boipaakanyetso jwa maikutlo

Ke batho ba le mmalwa thata ba ba kgonang go tebisa mogopolo fa ba tshwenyegile mo maikutlong. Mabaka a a bakang seemo sa bone sa go tshwenyega mo maikutlong a ka nna mathata a fa gae, mathata a ditšhelete, mathata a lenyalo, bolwetse, mathata a kwa tirong, kgatelelo go tswa mo go balelapa, tlhobaelo ka go palelwa le go sa falole, jj. Mo sebakong sefe kgotsa sefe sa mathata, o tshwanetse go samagana le one fa o batla go tebisa mogopolo mo dithutong tsa gago. Dirisa dikaedi tse di latelang go leka go samagana le mathata a gago:

• Dira lenaane la mathata a gago otlhe – a sekaseke.
• Batla tshedimosetso e ntsi ka ga bothata joo ka moo o ka kgonang ka teng – buisa ka ga jone – bua le ditsala/balelapa.
• Dira leano la thulaganyetsotiro mme o le diragatse.
• Fa bothata bo sa rarabolege sk., fa o sa rate babogadi kgotsa babogogadi kgotsa boso ya gago – fetola maikutlo a gago gore e nne a kamogelo.
• Fa o sa kgone go rarabolola mathata a gago ka bowena, ikgolaganye le baithuti ba ba thusang le go tshegetsa baithutimmogo kgotsa bagakolodi ba ba sidilang baithuti maikutlo.

Maano a go tebisa maikutlo

Mekgwatiriso ka kakaretso

Ikhutse go se kae ka go tsamaya sekgala se se khutshwane o gata o gatoga, ka go tshematshema mo tikologong ya lefelobodulo la gago, ka kopi ya tee kgotsa motlotlo o mokhutshwane le tsala.

Molawana wa metsotso e le metlhano

Fa o sa kgone go simolola..

Go ka nna le dinako dingwe, le fa o iteka ka natla, tse o sa kgoneng go gapeletsa go simolola nako ya gago ya go ithuta ya letsatsi le letsatsi. Fa seno se direga, itulele mo fatshe mo desekeng ya gago sebaka sa metsotso e le metlhano o tshwere matheriale o o maleba wa go ithuta fa pele ga gago. Mo makgetlhong a le robonngwe mo go a le lesome o tlaa fitlhela gore, ka go itulela mo fatshe, o tlaa bo o fentse sekgoreletsi se se go thibelang go gakologelwa tiro mme o ka tswelela ntle le bothata bope go ya pele. Mo metsotsong e le metlhano, dira ditiro dingwe tsa gale, tse di jaaka go tsenya dintlha mo difaeleng, go phetlha ditsebe tsa kgaolo, le go dira sethalo se se bontshang thulaganyo ya tshedimosetso le ka moo e amanang ka teng.

Go tsweledisa tebisomogopolo

Fa tlhaloganyo ya gago e simolola go tlalatlala.

Fa o ithuta mo go tseneletseng, o lemoga gangwe le gape gore o kgorelediwa ke sengwe mme o na le maikutlo a go felela tiro ya gago pelo. Ipeele metsotso e mengwe e le metlhano ya go dira. Fa o tswelela go fela pelo, ineele. Ikhutse go se kae fa o ntse o phutholola mmele – ema o ikotlolole, tsamayatsamaya, le go iketla. Tswa mo lefelong le o ithutelang mo go lone sebaka sa metsotso e le metlhano – iponele senotsididi, lebelela kwa ntle ga fensetere, mme o phuthe deseke ya gago. Simolola gape.

Fa o ntse o ithuta mo nakong e telele, tebisomogopolo ya gago e a fokotsega mme e ka se ntšhafadiwe ke go ikhutsa nakonyana e se kae.

O tlhoka go ntšhafatsa le go phaphamisa tlhaloganyo ya gago. Ithotloetse gape ka go nagana gape ka matheriale o o sa tswang go o dira mme o leke go tlhaloganya gotlhe ka one. Gantsi seno se go neela maikutlo a gore o fitlheletse sengwe se se siameng gammogo le go go gakolola gore ke goreng o ithuta setlhogo se se rileng. Akanyetsa kwa pele gore o ikaelela gore dira eng se se latelang. Latlhela bofofu mo bukeng yotlhe kgotsa mo kgaolong yotlhe. Kwalakwala dikakanyo tsa kgaolo e e latelang ya tirogae. Fetolela kwa serutweng se sengwe mme o ithute go fitlhelela o felelwa ke kgatlhego mo go sone, mme morago boela kwa serutweng sa gago sa ntlha kgotsa o tswelele go ya mo go sa boraro.

Tatlhegelo ka gotlhe: Nagana gape/Rulaganya seša/Iketle

Ga go thuse sepe go dumela gore o a ithuta fa e le gore o tlhomile matlho fela mo tirong e e mo tsebeng, o tswelela go sa bone mafoko a o a batlang, kgotsa fa tlhaloganyo ya gago e le kgakala.

• Fa o ikutlwa gore o latlhegelwa ke bokgoni jwa go tebisa mogopolo, nagana gape se o ntseng o se ithuta. Fa e le gore tiro ya gago ke karolwana ya tiro e kgolo, akanya gore karolwana eo e tsena kae mo karolong e kgolo le gore ke karolo efe e e latelang e o tlaa samaganang le yone.
• Swetsa gore o tlaa ithuta leng gape – mo sebakeng sa ura, kamoso phakela, kamoso.
• Emisa go ithuta mme o iketle. Iteboge ka go dira sengwe se se go natefelelang.

Mokgwatiriso wa go "emisa"

Fa fela o lemoga gore dikakanyo tsa gago di a tlalatlala, ipolelele gore o a "EMISA". Seno se tshwanetse go go lemosa gore o ntse o sa tebisa mogopolo. Jalo o tshwanetse go leka go batlisisa gore ke goreng o ne o sa tebisa mogopolo gore o kgone go dira sengwe go siamisa seemo seo.

Fa o lemoga gore dikakanyo tse di sa siamang di go kgoreletsa go tebisa mogopolo, supa gore ke dife tota mme o di fetole go nna dikakanyo tse di siameng. Fa ka gongwe o iphitlhela o sa tebisa mogopolo, mme o akanya gore: "Tiro eno e a bora thata, tota ga ke itse gore ke goreng ke senya nako ya me ka yone ". Fetola kakanyo eno e e sa siamang go e dira e e siameng ka go ipolelela gore: "Tiro eno e ka kgatlhisa fa nka leka go dira e nkgatlhise. Ke tlile go tsaya matsapa a go e tsenya mafolofolo le go dira gore e kgatlhise".

Fa o dirile seno, o tlaa rotloetsega thata, mme o tlaa bona go le bonolo thata go tebisa mogopolo. Go botlhokwa go ela tlhoko gore ka nako eno ya go ithuta o tlaa buisana ka metlha le motho wa gago wa ka fa gare. Eno ke tirego e e tlwaelegileng le ya botlhokwa, mme ka go bua le motho wa gago wa ka fa gare o netefatsa gore tebisomogopolo ya gago e tsepamisitswe mo dithutong tsa gago.

Bokhutlo: Itlwaetse go lemoga le go itirela mekgwa ya go ithuta mme o bone mekgwatiriso ya go tebisa mogopolo e o bonang e le mosola. Go laola seemo sa gore o ithuta leng le gore o ithuta jang go botlhokwa mo go ithuteng ka go ikemela.

Siswati

Vha futelela hani (pfutelelo)

Naa vha muṅwe wa avho matshudeni vhane vha dzulela u vhilaela nga ha u sa kona u futelela? Zwi tevhelaho zwi nga vha thusa u guda thekhiniki ntswa u khwinisa pfutelelo yavho.

Pfutelelo ndi mini?

Pfutelelo zwi amba u kona u shumisa zwipfi zwavho zwoṱhe kha mushumo une vha vha nawo.

Thaidzo dzo ḓoweleaho

Q: Ndi dzula awara yoṱhe ndi tshi khou vhala bugupfarwa yanga u bva afho a thi tsha kona u humbula zwe nda zwi vhala.
A: Vha na thaidzo ya ngona ya u guda. Bugupfarwa i fanela u tou gudiwa, hu si u vhaliwa. Vha guda bugupfarwa nga u shumisa ngona ya u guda hune vha guda nga mafulufulu na zwipfi zwavho zwoṱhe, vha tshi khou shumisa peni na bambiri na zwikili zwa muhumbulo.

Q: Ndi funa muzika tshifhinga tshinzhi a thi koni u ṱutshela muzika wanga u thoma u vhala.
A: Vha na thaidzo ya vhuḓifari na ṱhuṱhuwedzo, kha vha shumise muzika wavho sa pfufho nga murahu ha u ṱhaphudza mushumo wa tshipiḓa tshe vha pulana sa tsumbo, u guda ndima kha bugupfarwa yavho kana u ṅwala asainimenthe.

Q: Ndi na thaidzo hayani ine ya nthithisa kha ngudo dzanga.
A: Heyi ndi thaidzo yo ḓoweleaho ine matshudeni manzhi vha livhana nayo. Thaidzo a dzi sokou ṱuwa. Vha tea u tandulula thaidzo kana vhuvha havho khadzo vhu fanela u shanduka. Kha vha gude maitele kha nyimele thangeli dza pfutelelo.

Nyimelethangeli dza pfutelelo

U langula tshifhinga

Kha vha pulane u guda kha sesheni pfufhi. A hu na muthu ane a nga futelela tshifhinga tshilapfu. Kha vha shumise shedulu ya vhege nga vhege (kha vha sedze time management).

Zwipikwa zwa tshifhinga tshipfufhi na tshipikwa tsho tou livhanywaho

Kha vha vhee zwipikwa zwi re khagala kha tshifhinga tsha ngudo tshiṅwe na tshiṅwe. Kha vha shumise shedulu ya vhege nga vhege yavho u pulana thero dzo tiwaho na zwipiḓa zwa mushumo zwo tiwaho zwine zwa fanela u itiwa.

Ngona ya u guda

Kha vha shumise ngona ya u guda yo teaho. Ngona ya u guda i ḓo endedza ngudo dzavho dza u guda na u vha kombetshedza uri vha futelele na u shumisa milayo ya u guda ho teaho.

Vhuvha ha vhuḓi na ṱhuṱhuwedzo

Kha vha shumise lutamo lwavho u guda na u khwinisa vhuimo havho nga u guda. Kha vha vhe na vhuvha havhuḓi kha ngudo dzavho, na u shumela u bvelela.

U lugela vhupfiwa

A si vhathu vhanzhi vhane vha kona u futelela musi vho dinalea. Zwiitisi zwa tshiimo tsha vhupfiwa havho hu nga vha thaidzo dza muṱani, thaidzo dza masheleni, thaidzo dza mbingano, vhulwadze, thaidzo dzi elanaho na mushumo, mutsiko u bva kha muṱa, ndinaleo nga ha u kundelwa, na zwiṅwe. Hu nga vha tshivhangi tshifhio na tshifhio tsha thaidzo, vha tea u tshila nadzo arali vha tshi ṱoḓa u futelela kha ngudo dzavho. Kha vha shumise maitele a tevhelaho kha u lingedza u tshila na thaidzo dzavho:

• Kha vha ite mutevhe wa thaidzo dzavho dzoṱhe - kha vha dzi saukanye.
• Kha vha wane mafhungo manzhi nga ha thaidzo nga hune vha nga kona – kha vha vhale nga hayo – kha vha ambe na khonani kana muṱa.
• Kha vha ṅwale pulane ya nyito vha i bveledzise.
• Arali thaidzo i sa tandululei sa tsumbo, arali vha sa takaleli vhomazwale vhavho kana muhulwane wavho – kha vha shandukise vhuvha havho u ya kha ha u ṱanganedza.
• Arali vha sa koni u tandulula thaidzo dzavho nga vhone vhaṋe, vha vha kwame mueletshedzi wa matshudeni kana muthu ane a thusa matshudeni.

Zwiṱirathedzhi zwa pfutelelo

Thekiniki nyangaredzi

Kha vha awele zwiṱuku nga u tshimbila zwiṱuku vhe na mafulufulu, vha gidime u mona na buloko, khaphu ya tie kana u amba na khonani.

Mulayo wa minete miṱanu

Musi vha sa koni u thoma.

Hu nga vha na zwifhinga musi, zwi si na ndavha na nungo dzavho dza khwinesa, vha nga si ḓi kombetshedze u thoma sesheni ya ngudo ya ḓuvha. Musi hezwi zwi tshi thoma, kha dzule fhasi desikeni yavho lwa minete miṱanu na matheriala a ngudo o teaho phanḓa havho. Lwa ṱahe kha lwa fumi vha ḓo wana zwauri, nga u tou dzula fhasi fhedzi, vha ḓo kona u kunda u valea ha muhumbulo wavho kha mushumo na uri vha nga bvela phanḓa hu si na vhuṅwe vhukonḓi. Nga tshifhinga tsha minete miṱanu, kha vha ite mishumo ine vha dzulela u ita, u fana na u ḓadza notsi dza mugudisi, u vula ndima, na u ita mapa wa muhumbulo.

U bvela phanḓa na u futelela

Musi muhumbulo wavho u tshi thoma u mangala.

Musi vha tshi guda nga maanḓa, vha thoma u dzhiela nṱha uri vha khou thithiswa nga tshiṅwe tshithu na u pfa vha sa koni u konḓelela mushumo wavho. Kha vha dovhe vha ḓilugisele miṅwe minete miṱanu ine vha tea u shuma. Arali u sa konḓelela havho hu tshi khou ya phanḓa, kha vha ḓikumedzele. Kha vha awele zwiṱuku musi vha tshi khou awedza muvhili – kha vha ime na u onyolowa, vha tshimbile tshimbile, vha awele. Kha vha ṱutshele fhethu hune vha khou vhala hone minete miṱanu - kha vha wane tshinwiwa, kha vha sedze nga kha fasiṱereni, vha dzudzanye desike yavho. Kha vha thome hafhu.

Musi vho vha vha tshi khou vhala lwa tshifhinga tshilapfu, pfutelelo yavho i a fhungudzea bureiki ṱhukhu.

Vha tea u vusuludza muhumbulo, U ḓi ṱuṱuwedza hafhu nga u sedza hafhu matheriala vho no u vhalaho na u sedza muhumbulo woṱhe wa zwenezwo. Hezwi zwi vha ṋea muhumbulo wa u swikelela na u vha humbudza uri ndi ngani vha tshi khou vhala ṱhoho yo tiwaho. Kha vha sedze phanḓa kha zwi tevhelaho zwine vha ṱoḓa u zwi ita. Kha vha sumbedze bugu kana ndima yoṱhe. Kha vha ṅwale fhasi mihumbulo ya khethekanyo i tevhelaho ya asainimenthe. Kha vha ye kha iṅwe thero vha shumane na ezwi u swikela zwi tshi vha zwa kale, vha kone u humela kha thero ya u thoma yavho kana vha ye kha ya vhuraru.

Ndozwo yoṱhe – U sedzulusa/ U pulana hafhu/ U netuluwa

A hu na tshiitisi tsha u tenda uri vha khou guda ngeno vha tshi khou tou lavhelesa mushumo kha siaṱari, vha tshi khou dovholola vha sa wani maipfi ane vha khou a ṱoḓa, kana arali muhumbulo wavho u siho hafho.

• Musi vha tshi khou pfa uri a vha khou kona u futelela, kha vha sedzuluse zwe vha vha vha tshi khou guda. Arali mushumo wavho u tshipiḓa tsha mushumo muhulwane, kha vha humbule nga ha uri tshipiḓa tshi dzhena ngafhi kha mushumo woṱhe na uri ndi tshipiḓa tshifhio tshi tevhelaho tshine vha ḓo shumana natsho.
• Kha vha dzhie tsheo ya uri ndi lini hune vha ḓo guda hafhu – lwa tshifhinga tsha awara, matsheloni a tevhelaho, nga murahu ha ḓuvha.
• Kha vha ime kha u guda vha netuluwe. Kha vha ḓipfufhe nga u ita zwiṅwe zwithu zwine zwa vha ḓifhela.

Thekiniki ya u "ima"

Musi vha tshi tou vhona zwauri mihumbulo yavho a i tsha pfesesa, kha vha ri kha vhone vhaṋe "IMA". Hezwi zwi fanela u vha sumbedzisa uri vha dzhiele nṱha uri a vha tsha futelela. Vha fanela u lingedza u wanulusa uri ndingani vho vha vha si khou futelela uri vha kone u ita zwiṅwe zwithu u lulamisa nyimele.

Kuhumbulele kwavhuḓi na u amba zwavhuḓi na iwe muṋe

Arali vha wana uri mihumbulo i si yavhuḓi i dzhenelela kha u dzhiela nṱha havho, kha vha topole uri ndi ifhio na u i shandukisa u vha mihumbulo yavhuḓi. Kha vha ri vho ḓi wana vha si khou futelela, na u humbula: “Hoyu mushumo u khou bora nga maanḓa, a thi ḓivhi uri ndingani ndi khou fhedza tshifhinga khawo”. Kha vha shandukise kuhumbulele ku si kwavhuḓi u ya kha kwavhuḓi nga u amba na vhone vhaṋe: "Hoyu mushumo u nga takadza arali nda lingedza uri u takadze. Ndi khou ya u lusa nga maanḓa u ita uri u vhe u tshilaho na u takadza”.

Musi vho no ita hezwi, vha ḓo pfa vho ṱuṱuwedzea nga maanḓa, vha ḓo wana zwi tshi leluwa u futelela. Ndi zwa ndeme u dzhiela nṱha uri nga tshifhinga hetshi tsha ngudo vha ḓo dzula vha kha vhudavhidzani na vhone vhaṋe. Hoku ndi kuitele kwa ndeme ko ḓoweleaho, nga u amba na vhone vhaṋe vha khou khwaṱhisedza uri pfutelelo yavho yo sedza kha ngudo dzavho.

Magumo: Kha vha ḓiḓowedze na u dzhiela nṱha na u bveledza phatheni ya vhone vhaṋe ya ngudo dzavho na u wanulusa thekhiniki dza pfutelelo dzine vha wana dzi tshi thusa zwihulwane. U langula uri ndi lini na uri hani hune ngudo dzavho dza vha dza ndeme kha u guda vhe vhoṱhe.

Hilaha ku kongomisiwaka miehleketo (nkongomisamiehleketo) hakona

Xana u xin'wana xa swichudeni leswi kotala swi vilelaka hi mayelana na mpfumaleko wa nkongomisamiehleketo? Leswi landzelaka swi nga ha ku pfuna ku dyondza tithekiniki tintshwa ku antswisa nkongomisamiehleketo wa wena.

Xana nkongomisamiehleketo i yini?

Nkongomisamiehleketo swi vula ku kota ku tirhisa switwi swa wena hinkwaswo eka xintirhwana lexi u nga kongomana na xona.

Swiphiqo swa ntolovelo

X: Ndzi tshama ku ringana awara ndzi ri karhi ndzi hlaya buku ya mina yo hlaya kutani endzhakukaswona a ndzi koti ku tsundzuka leswi ndzi swi hlayeke.
N: U na xiphiqo xa endlelo ro dyondza. Tibuku to hlaya ti boheka ku dyondziwa, kungari ku hlayiwa. U dyondza buku yo hlaya hi ku tirhisa endlelo ro dyondza laha u dyondzaka hi ku gingiriteka hi switwi swa wena hinkwaswo, hi ku tirhisa xitsalo na phepha na swikili swo bela enhlokweni.

X: Ndzi rhandza vuyimbeleri naswona hi mikarhi yo tala a ndzi koti ku sukela vuyimbeleri bya mina ku sungula ku dyondza.
N: U na xiphiqo xa matikhomelo na xa nhlohlotelo. Tirhisa vuyimbeleri bya wena tanihi xikhenso endzhakukaloko u hetile xiphemu lexi kunguhatiweke xa ntirho xk., loko u dyondzile kavanyisa ko karhi eka buku ya wena yo hlaya kumbe u hetile asayimente.

X: Ndzi na swiphiqo ekaya leswi swi ndzi hambukisaka eka ku dyondza ka mina.
N: Ku na xiphiqo xa ntolovelo lexi swichudeni swo tala swi langutanaka na xona. Swiphiqo a swo na swi pfuketana swo famba. U boheka ku ololoxa swiphiqo leswi kumbe maehleketelelo ya wena eka swona ya boheka ku cinca. Dyondza swiletelo leswi nga eka swipimelo swo rhanga swa nkongomisamiehleketo.

Swiletelo swo rhanga swa nkongomisamiehleketo

Malawulelo ya nkarhi

Pulana ku dyondza hi tisexini to komanyana. A ku na munhu loyi a nga kongomisaka miehleketo nkarhi wo leha kutlula mpimo. Tirhisa xedulu ya vhiki na vhiki (vona malawulelo ya nkarhi).

Swikongomelo swa nkarhi wo koma na nkongomo wa xikongomelokulu

Veka swikongomelo leswi nga erivaleni swa nkarhi wo dyondza wun'wana na wun'wana. Tirhisa xedulu ya wena ya vhiki na vhiki ku kunguhata tinhlokomhaka to kongoma na swiphemu swo kongoma swa ntirho lowu faneleke ku tirhiwa.

Endlelo ro dyondza

Tirhisa endlelo ro dyondza leri tirhaka kahle. Endlelo ro dyondza ri ta letela ku dyondza ka wena na ku ku sindzisa ku kongomisa miehleketo na ku tirhisa milawu ya madyondzelo lama tirhaka kahle.

Maehleketelelo lamanene na ku va lama hlohloteriweke

Tirhisa ku navela ka wena ku dyondza na ku antswisa xiyimo xa wena xa madyondzelo. Va na na maehleketelelo lamanene eka ku dyondza ka wena, naswona tirhela ku humelela.

Vululameri bya matitwelo

Vanhu vatsongo swinene va nga kota ku kongomisa miehleketo loko va karhetekile eka matitwelo. Swivangelo swa xiyimo xa matitwelo xi nga va swiphiqo swa le ndyangwini, swiphiqo swa timali, swiphiqo swa vukati, vuvabyi, swiphiqo leswi fambelanaka na ntirho, ntshikelelo kusuka endyangwini, richuho hi mayelana na ku hluleka, sw.sw. Ku nga va xivangelo xihi kumbe xa swiphiqo, u fanele ku xi kondzelela loko u lava ku kongomisa miehleketo eka ku dyondza ka wena. Tirhisa swiletelo leswi landzelaka eka ku ringeta ku kondzelela swiphiqo swa wena:

• Endla nxaxamelo wa swiphiqo swa wena hinkwaswo – swi xopaxope.
• Kuma vuxokoxoko byo tala hilaha swi kotekaka hakona hi mayelana na xiphiqo lexi – hlaya hi mayelana na xona – vulavula na vanghana/vandyangu.
• Pfapfarhuta kungu ra matirhelo kutani u ri humelerisa.
• Loko xiphiqo lexi xi nga koteki ku ololoxiwa xk., loko u nga lavi vatswari/vamakwenu va mutekani wa wena kumbe mufambisi wa wena – cinca maehleketelelo ya wena kuya eka lama ya amukelekaka.
• Loko u nga koti ku tiololoxela swiphiqo swa wena hi wexe, tihlanganise na vapfuni va tintangha kumbe mukhongoteri wa swichudeni.

Maqhinga ya nkongomisamiehleketo

Tithekiniki to angarhela

Wisanyana hi ku fambafambanyana hi mahika, u tsutsuma ku rhendzeleka hi buloko, khapu ya tiya kumbe u vulavulanyana na munghana.

Nawu wantlhanu wa timinete

Loko u nga koti ku sungula.

Ku nga ha va na mikarhi leyi, swi nga ri na mhaka matshalatshala ya wena lama kahle swinene, u nga kotiki hambi ku tisindzisa ku sungula sexini ya wena ya ku dyondza ka siku na siku. Loko leswi swi humelela, titshamele edesikeni ra wena ku ringana ntlhanu wa timinete u ri na matheriyali wa wena wo dyondza emahlweni ka wena. Kakaye ehenhla ka kakhume u ta kuma leswaku, hi ku titshamela ntsena, u ta va u hlurile mpfaleko wa wena wa miehleketo eka ntirho naswona u nga kota ku ya emahlweni ku ri hava ku tikeriwa kun'wana. Hi nkarhi lowa ntlhanu wa timinete, endla swintirhwana swa ntolovelo, swo tanihi ku fayila tinoti ta ndzetelo, ku pfulapfula kavanyisa loku, na ku endla mepe wa le miehleketweni.

Ku yisa emahlweni nkongomisamiehleketo

Loko miehleketo ya wena yo na swipfuketana yi sungula ku hangalaka.

Loko u ri ku dyondzeni hi nkhinkhi, nkarhi wun'wana wa swi lemuka leswaku u hambukisiwa hi xilo xin'wana naswona u titwa u hela mbilu hi ntirho wa wena. Tivekele timinete ta ntlhanu tin'wana leti u nga ta tirha eka tona. Loko ku hela ka wena mbilu swi phikelela, swi pfumelele. Wisanyana loko u ri karhi u titlhantlha emirini – suka u yima u tiolola, fambafamba, kutani u tilondla u ri karhi u titwa. Suka eka ndhawu ya wena ya ku dyondza kuringana ntlhanu wa timinete – kuma swonwa, hlometela hi fasitere, kutani u lulamisa desika ra wena. Sungula nakambe.

Loko ku ri leswaku a wu ri eku dyondzeni kuringana nkarhi wo leha, nkongomisamiehleketo wa wena wa hungutana naswona a wu nga pfuxeleleki hi ku wisanyana.

U dinga mpfuxeto wa le miehleketweni. Tihlohlotele hi wexe hi ku kambisisa matheriyali lowu wa ha ku wu angarhelaka kutani u ringeta ku kuma xifaniso xa wona xo angarhela. Kotala leswi swi ku nyika matitwelo ya mfikelelo xikan'we na ku ku tsundzuxa leswaku hikwalaho ka yini u ri eku dyondzeni ka nhlokomhaka yo karhi. Languta emahlweni eka leswi u kunguhataka ku swi endla leswi landzelaka. Rhanga hi ku kambisisa buku hinkwayo kumbe kavanyisa loku hinkwako. Tsalatsala mianakanyo ya xiyenge lexi landzelaka xa asayimente. Cincela eka nhlokomhaka yin'wana kutani u tirha yona kufikelaloko yi tshamisekile, endzhakukaswona u vuyela eka nhlokomhaka ya wena leyo sungula kumbe u hundzela eka ya vunharhu.

Ndzahlekelo hinkwawo – Kambisisa/Kunguhata hi Vuntshwa/Tilondle

A swi pfuni nchumu ku kholwa leswaku u le ku dyondzeni loko u lo languta ntsena ntirho lowu nga ephejini, nkarhi na nkarhi a wu koti ku kuma marito lama u ma lavaka, kumbe loko miehleketo ya wena yi ri ekule swinene.

• Loko u titwa u ri eku lahlekeriweni hi nkongomisamiehleketo, kambisisa leswi u nga eku swi dyondzeni. Loko xintirhwana xa wena xi ri xiphemu lexikulu xa ntirho, ehleketa hi mayelana na laha xiphemu lexi ringanelaka kona eka nchumu hinkwawo na leswaku i xiphemu xihi u nga ta tirhana na xona lexi landzelaka.
• K Teka xiboho leswaku u ta dyondzo nakambe rini – endzhaku ka awara, mixo lowu landzelaka, siku leri landzelaka.
• Yima ku dyondza kutani u tilondla. Tikhense hi wexe hi ku endla xin'wana lexi u tiphinaka hi xona.

Thekiniki yo "yima"

Xikan'wekan'we loko u vona leswaku miehleketo ya wena ya hangalaka, tibyele leswaku "YIMA". Leswi swi fanele ku ku endla u swi vona leswaku a wu nga ri eku kongomiseni ka miehleketo. Endzhakukaswona u fanele ku ringeta ku kumisisa leswaku hikwalahokayini a wu nga ri eku kongomiseni ka miehleketo ku endlela leswaku u kota ku endla swin'wana ku lulamisa xiyimo lexi.

Maehleketelelo lamanene na ku tivulavurisa lokunene

Loko u kuma leswaku miehleketo yo homboloka yi nghenelela nkongomisamiehleketo wa wena, kuma hi nkhaqato leswaku i yini kutani u swi cinca swi va miehleketo leyinene. A hi swi teke leswaku u tikuma u nga ri eku kongomiseni ka miehleketo, kutani u ehleketa leswaku: "Ntirho lowu wa swirha, kahlekahle a ndzi swi tivi leswaku hikwalahokayini ndzi heta nkarhi hi wona". Hundzuluxa miehleketo leyo homboloka yi va leyinene hi ku tibyela leswaku: "Ntirho lowu wu nga koka rinoko loko ndzo ringeta ku wu endla wu koka rinoko. Ndzi ta endla matshalatshala ya mavomu ku wu endla wu nyanyula na ku koka rinoko".

Xikan'wekan'we loko u endlile leswi, u ta hlohloteleka, naswona u ta kuma swi olova swinene ku kongomisa miehleketo. I swa nkoka ku tekela enhlokweni leswaku hi nkarhi lowa ku dyondza u ta va u ri eku vulavurisaneni nkarhi hinkwawo na wena n'wini. Leyi i phurosese ya ntumbuluko na ku va ya nkoka, naswona hi ku vulavula na wena n'wini u le ku tiyisiseni leswaku nkongomisamiehleketo wa wena wu kongomisa eka ku dyondza ka wena.

Mahetelelo: Titolovete ku lemuka na ku tumbuluxa tipatironi ta wena n'wini na ku thumba tithekiniki ta nkongomisamiehleketo leti u ti kumaka ti pfuna swinene. Ku va u ri na vulawuri bya nkarhi lowu u dyondzaka hawona na hilaha u dyondzaka hakona i swa nkoka swonghasi eka ku dyondza u ri wexe.

Indlela yokunqopha (ukulalelisisa)

Ingabe ungomunye walabo bafundi esikhathini esinengi abanghonghoyila ngokuthi babhalelwa kulalelisisa? Lokhu okulandelako kungenzeka kukusize ekutheni ufunde amaqhinga amatjha ukuze ukghone ngcono ukulalelisisa.

Kuyini ukulalelisisa?

Ukulalelisisa kutjho ukukghona ukusebenzisa imizwakho yoke emsebenzini owenzako.

Imiraro ejayelekileko

Umbuzo: Ngihlala i-iri loke ngifunda incwadami ngemva kwalokho angikghoni ukukhumbula lokho engikufundileko.
Ipendulo: Unomraro wendlela yokufunda. Iincwadi zokufunda (ama-Textbooks) kufanele zifundisiswe ngamandla ingasi zimane zifundwe nje. Kufanele usebenzise indlela yokufunda lapha ufunda khona majadu ngemizwakho yoke, usebenzise ipeni nephepha kanye namakghonofundwa wokukhumbula.
Umbuzo: Ngithanda umvumo begodu esikhathini esinengi angikghoni ukulisa umvumo wami ukobana ngithome ukufunda.
Ipendulo: Unomraro wokusekeleka newokugcugcuzeleka. Sebenzisa umvumakho njengomtlomelo wangemva kokuqeda umsetjenzanakho owutlamileko isib. Ukufundisisa iphepha encwadinakho yokufunda namkha nasele uqede umtlolo-phenywakho.
Umbuzo: Nginemiraro ekhaya engenza bona ngiphazamiseke eemfundweni zami.
Ipendulo: Lo kumraro ovamileko abafundi abanengi abahlangabezana nawo. Imiraro ayimane izikhambele. Wena kufanele uyirarulule namkha kufanele utjhugulule indlela wena ozama ukuyilungisa ngayo. Funda imihlahlandlela yokufunda etholakala kumibandela yokulalelisisa.

Imibandela yokulalelisisa

Ukulawula isikhathi

Tlama namkha plana ukufunda ngamasetjheni amafitjhazana. Akekho umuntu okghona ukulalelisisa isikhathi eside. Sebenzisa ihlelo laqobe veke (qala ukulawula isikhathi).

Iminqopho yesikhathi esifitjhani nokunqopha kokuhlosiweko

Hlela iminqopho ezwakalako mayelana nesinye nesinye isikhathi sokufunda. Sebenzisa ihlelo lakho laqobe veke ukutlamela iimfundo zakho eziqakathekileko naleyo misetjenzana eqakathekileko ekufanele yenziwe.

Indlela yokufunda

Sebenzisa indlela efaneleko yokufunda. Indlela yokufunda izakuyelelisa ekufundeni kwakho begodu izakukatelela ekutheni ufundisise begodu usebenzise iinkambiso zokufunda ngendlela efaneleko.

Umoya omuhle newokugcugcuzeleka

Sebenzisa itjisakalwakho yokufunda nokobana wenze ngcono isikhundla sakho ngokufunda. Iba nomoya omuhle eemfundweni zakho begodu usebenzele ukuphumelela.

Ukulunga ngokwemizwa

Bambalwa khulu abantu abakghona ukulalelisisa lokha nabadumeleko. Iinzathu zabo zibujamo bokungazizwa kuhle kungaba miraro yekhaya, miraro yezeemali, miraro yemitjhado, kugula, miraro ephathelene nalokho kwemisebenzini, ligandelelo lomndeni, kutshwenyeka ngokufeyila, njll. Nanyana uyini unobangela womraro, kufanele uqalane nayo nangabe ufuna ukufunda uzwisise iimfundo zakho. Sebenzisa imihlahlandlela engenzasi ukobana uzame ukuqalana nemirarwakho:

• Yenza irhelo lemirarwakho – ihlaziye.
• Thola ilwazi ngobunengi balo ngendlela ongakghona ngayo – funda ngalo – khuluma nabangani/nomndenakho.
• Dweba umtlamo wokwenza bese uyawusebenzisa.
• Nangabe umraro awurarulukeki isib. Nangabe awubathandi bekhakwakho namkha umphathakho – tjhugulula indlela oziphatha ngayo ukuze ubamukele.
• Nangabe ubhalelwa kurarulula imirarwakho wena ngokwakho, thintana nabasizi babangani namkha nomeluleki wabafundi.

Amaqhinga wokulalelisisa

Amaqhinga ajayelekileko

Thatha isikhatjhana esincani sokuphumula ngokuthi ube nekhambo elifitjhazana, namkha ugijime hlangana nebhlogo, sela ikopi letiye namkha khewuthi mbondombondo nomngani.

Umthetho wemizuzu emihlanu

Nawubhalelwa kuthoma.

Kungaba neenkhathi lokha, ngaphandle kwemizamakho emihle, ubhalelwa kuzikatelela ukobana uthome umsebenzakho wesetjheni yokufunda yangamalanga. Lokha nakwenzeka lokhu, yomane uzihlalele phasi edeskeni lakho uthathe imizuzwana emihlanu uphathe imatheriyali oyifundako efaneleko uyibeke phambi kwakho. Amahlandla alithoba kwalitjhumi uzakuthola bona, ngokumane uhlale phasi njalo, uzabe unqobe ukuvimbeka namkha ukubhlogeka komkhumbulwakho ukobana usebenze begodu ukghone ukuragela phambili ngaphambi kokuba nomraro. Ngesikhathi semizuzu emihlanwesi, yenza imisebenzi yangamalanga, efana nokuthi ufayile amanothi welektjhara, uphendle izahluko, begodu wenze umebhe womkhumbulo.

Ukuze uhlale ulalelisisa

Lokha umkhumbulwakho uthoma ukurareka.

Lokha nawufunda ngokungeneleleko, kwesinye isikhathi ulemuka bona kuba nento ekuphazamisako bese uphelela umsebenzakho ihliziyo. Zibekele godu eminye imizuzu emihlanu ozokusebenza ngayo. Nangabe nanje usaphela ihliziyo, yowulise. Thatha isikhatjhana sokuphumula uzihlalele – sikima uthabulule umzimba, khamba khamba hlangana, bese uyaledlha. Suka endaweni ofundela kiyo leyo imizuzwana emihlanu – thola isiselo, hlola ngefesdere, bese uhlela ideske lakho. Thoma godu.

Lokha nangabe bewufunda isikhathi eside, ukulalelisisa kwakho kuphelile begodu awusakghoni ukuthola Amandla wokulalela ngokuthatha isikhatjhana sokuphumula.

Kufanele uthathe amandla amatjha ngokomkhumbulo. Zikhuthaze wena ngokubukela imatheriyali osanda ukuyifunda bese uzama ukuthola isithombe esipheleleko ngayo. Lokhu esikhathini esinengi kukunikela umuzwa wepumelelo begodu kukukhumbuze nokuthi kubayini ufunda isihloko esithileko. Phokophelela phambili kilokho okulandelako ofuna ukukwenza. Vula incwadi yoke namkha isahluko. Tlola phasi imibono mayelana nesigaba esilandelako somtlolo-phenyo. Tjhinga kwesinye isifundo bese usebenza kiso bekube kulapha ungasathandi khona, bese ubuyela esifundweni sakho sokuthoma namkha uye kwesesithathu.

Ukuloba koke: Buyekeza/Tlama ngobutjha/Ledlha

Akusizi nakancani ukukholwa bona uyafunda ukube umane utomulele ikhasi amehlo kwaphela, ngokubuyelelweko ubhalelwa kuthola amagama owafunako, namkha lokha umkhumbulwakho nawukude.

• Nawuzizwa sengathi ubhalelwa kulalelisisa, buyekeza lokho egade ukufunda. Nangabe umsebenzakho uyingcenye yomsebenzi omkhulu, cabanga ngokuthi ingcenye leyo ingena kuphi kilokho okupheleleko begodu ngiyiphi ingcenye elandelalako ozakuqalana nayo.
• Cabangisisa bona uzakufunda nini godu – kungaba ngemva kwe-iri elilodwa, ekuseni godu, elangeni elilandelako.
• Lisa ukufunda uledlhe. Zitlomelise ngokwenza into oyithandako.

Iqhinga "lokujamisa"

Msinya nje lokha nawubona sengathi umkhumbulwakho uyazulazula, zitjele bona “UYALISA”. Lokhu kuzakwenza ulemuke bona bewungafundi ngokulalelisisa nangokuzwisisa. Yeke kufanele uzame ukutholisisa bona kubayini bewungakalalelisisi ukuze kube khona okwenzako ukulungisa ubujamobo.

Ukucabanga kuhle nokuzikhuluma kuhle

Nangabe uthola bona kunemikhumbulo emimbi ekuphazamisako, ifunisise bona khuyini bese uyayitjhugulula ibe mikhumbulo emihle. Akhese sithi uzithola ubhalelwa kulalelisisa, bese ucabanga bona: “Umsebenzi lo uyadondisa, angazi nokuthi kubayini ngona isikhathi sami ngawo”. Tjhugulula umkhumbulo omumbi lo uwenze ube mkhumbulo omuhle ngokuthi wena uzitjele bona: “Umsebenzi lo ungakarisa nange ngizama ukuwenza ukarise”. Ngizokwenza umzamo mina ngokwami wokuwenza ube mnandi begodu ukarise.”

Nasele ukwenzile lokhu, uzakukhuthazeka khulu, begodu uzakuthola kulula khulu ukobana ulalelisise. Kuqakathekile ukutjheja bona ngesikhathesi sokufunda uzabe unande ukhuluma nawe. Le yikambiso yemvelo begodu eqakathekileko, begodu ngokuthi ukhulume nawe wenza isiqiniseko sokobana itjhejo lakho linqophe eemfundweni zakho.

Ukuswaphelisa: Zijayeze ukuba nelemuko lento begodu nokuzakhela wakho amaphetheni wokufunda begodu uzitholele amaqhinga wokulalelisisa othola bona alisizo khulu. Ukuba nelawulo lokuthi ufunda nini begodu njani kuyinto eqakatheke khulu yokuzifundela ngokuzijamela.

Indlela yokunika ugqaliselo (ukugxila)

Ingaba ungomnye wabo bafundi basoloko bekhalaza ngokungakwazi ukugxilisa/ukuzinzisa ingqondo? Oku kulandelayo kunokukunceda ufunde iindlela ezintsha zokuphucula ukuzinzisa ingqondo.

Yintoni ugxiliso lwengqondo?

Ugxiliso lwengqondo luthetha ukukwazi ukusebenzisa zonke izivamvo zakho kumsebenzi owenzayo.

Iingxaki eziqhelekileyo

Q: Ndihlala iyure yonke ndifunda incwadi yam emva koko andikwazi ukukhumbula into endiyifundileyo.
A:Unengxaki yendlela yokufunda. Iincwadi zezifundo mazifundwe ngenqgiqo zingafundwa nje.Ufunda incwadi usebenzisa indlela yokufunda apho ufunda ngokwenza ubandakanya zonke izivamvo zakho, usebenzisa usiba nephepha nezakhono zokukhumbula.

Q: Ndiyawuthanda umculo kwaye ixesha elininzi andikwazi ukuwushiya umculo wam ukuze ndiqalise ukufunda.
A: Unengxaki yokuziphatha kunye nengxaki yenkuthazo. Sebenzisa umculo wakho njengomvuzo emva kokuba ugqibe umsebenzi ocetyiweyo umz., ufunde isahluko kwincwadi yakho yokufunda okanye ugqibe isabelo.

Q: Ndineengxaki ekhaya ezindiphazamisayo ezifundweni zam.
A: Le yingxaki eqhelekileyo abafundi abaninzi abajongana nayo. Iingxaki azihambi ngokuzenzekelayo. Kufuneka uzisombulule iingxaki okanye isimo sakho sengqondo ngakuzo kufuneka sitshintshe. Funda izikhokelo zezinto eziyimfuneko kugxilo .

Izinto eziyimfuneko ukugxilisa ingqondo

Ulawulo lwexesha

Ceba ukufunda kwiiseshoni ezimfutshane. Akukho mntu unokugxila ixesha elide. Sebenzisa ishedyuli yeveki (jonga ulawulo lwexesha ).

Iinjongo zexesha elifutshane kunye nolwalathiso-njongo

Beka iinjongo ezicacileyo zesifundo ngasinye. Sebenzisa ishedyuli yakho yeveki ukucwangcisela izifundo ezithile kunye nemisebenzi ethile ezokwenziwa.

Indlela yokufunda

Sebenzisa indlela ephumelelayo yokufunda. Indlela yokufunda iya kukhokela ufundo lwakho kwaye ikunyanzele ukuba ugxile kwaye usebenzise imigaqo yokufunda ngempumelelo.

Isimo sengqondo esihle nesikhuthazayo

Sebenzisa umnqweno wakho wokufunda kunye nokuphucula isikhundla sakho ngokufunda. Yiba nesimo sengqondo esifanelekileyo kwizifundo zakho, kwaye usebenzele impumelelo.

Ukuzilungiselela ngokweemvakalelo

Bambalwa kakhulu abantu abanokuzikisa ingqondo xa bekhathazekile ngokweemvakalelo. Izizathu zemeko yabo yeemvakalelo zisenokuba ziingxaki zasekhaya, iingxaki zemali, iingxaki zomtshato, ukugula, iingxaki ezinxulumene nomsebenzi, uxinzelelo olusuka kusapho, ixhala lokungaphumeleli, njl. Nokuba yintoni na ebangela iingxaki, kufuneka umelane nazo ukuba ufuna ukugxila kwizifundo zakho. Sebenzisa ezi zikhokelo zilandelayo ukuzama ukumelana neengxaki zakho:

• Yenza uludwe lwazo zonke iingxaki zakho – zihlalutye.
• Fumana ulwazi oluninzi kangangoko ngengxaki – funda ngayo – thetha nabahlobo/usapho.
• Yila isicwangciso sento oza kuyenza malunga nengxaki uze usiphumeze.
• Ukuba ingxaki ayinako ukusonjululwa umz., ukuba awubathandi abantu basebukhweni bakho okanye umphathi wakho - tshintsha isimo sakho sengqondo sibe sesokwamkela.
• Ukuba awukwazi ukuzisombulula ngokwakho iingxaki zakho, qhagamshelana nabancedisi boontanga okanye umcebisi wabafundi.

Izicwangciso-qhinga zokunika ugqaliselo/ zokugxilisa ingqondo

Ubuchule ngokubanzi

Thatha ikhefu elifutshane ngokuthatha uhambo olufutshane olunamandla, ukubaleka ujikeleze ibhloko, ikomityi yeti okanye incoko emfutshane nomhlobo.

Umgaqo wemizuzu emihlanu

Xa ungakwazi ukuqalisa.

Kusenokubakho amaxesha apho, nangona wenze imigudu yakho emihle, ungenakuzinyanzela ukuba uqalise iseshoni yakho yokufunda yemihla ngemihla. Xa oku kusenzeka, hlala nje phantsi kwidesika yakho imizuzu emihlanu nezixhobo zokufunda ezifanelekileyo phambi kwakho. Kwizihlandlo ezilithoba kwezilishumi uya kufumanisa ukuba, ngokuhlala nje phantsi, uya kuba uwoyisile umqobo wengqondo yakho emsebenzini kwaye unokuqhubeka ngaphandle kobunye ubunzima . Ngexesha lemizuzu emihlanu, yenza imisebenzi yesiqhelo, njengokufayila amanqaku esifundo, ukutyhila isahluko, kunye nokwenza imephu yengqondo.

Ukulondoloza ingqondo igxilile

Xa ingqondo yakho iqala ukubhadula.

Xa ufunda ngamandla,ngamanye amaxesha uye uqaphele ukuba uphazanyiswa yinto kwaye uzive uphelelwa ngumonde ngomsebenzi wakho. Zibekele eminye imizuzu emihlanu oza kusebenza kuyo. Ukuba ukuphelelwa ngumonde kuyaqhubeka, yeka. Thatha ikhefu elifutshane ngelixa uzikhulula ngokwasemzimbeni - yima uzolule, hamba-hamba, uze uphumle ngokwasengqondweni. Shiya indawo ofundela kuyo imizuzu emihlanu – fumana isiselo, kroba efestileni, ulungise idesika yakho. Qala kwakhona.

Xa ubufunda ixesha elide, ukugcina ingqondo yakho igxilile kuyancipha kwaye akunakuhlaziywa ngekhefu elifutshane.

Kufuneka uhlaziyeke ngengqondo. Zikhuthaze kwakhona ngokuphinda uzikhumbuze ngomsebenzi osele uwufundile uze uzame ukufumana umfanekiso wawo ngokubanzi. Oku kuhlala kukunika imvakalelo yokuphumelela kwaye kukukhumbuza ukuba kutheni ufunda isihloko esithile. Jonga phambili into oceba ukuyenza ngokulandelayo. Jonga incwadi okanye isahluko esiseleyo. Bhala phantsi izimvo zecandelo elilandelayo lesabelo. Tshintshela kwesinye isifundo kwaye usebenze kuso de siphelelwe lixesha, emva koko ubuyele kwisifundo sakho sokuqala okanye uye kwesesithathu.

Ilahleko iyonke – Hlaziya/ Cwangcisa kwakhona/ Phumla

Akukho sizathu sokukholelwa ukuba uyafunda ngokujonga nje umsebenzi okwiphepha, ngokuphindaphindiweyo ungawafumani amagama owafunayo, okanye xa ingqondo yakho ikude.

• Xa uziva ngathi awusakwazi ukugxilisa ingqondo, phinda uhlolisise oko ubukufunda. Ukuba umsebenzi wakho uyinxalenye yomsebenzi omkhulu, cinga malunga nokuba umsebenzi lowo ungena phi kumsebenzi uwonke kwaye ngowuphi umsebenzi oya kuwenza ngokulandelayo.
• Yenza isigqibo sokuba uya kufunda nini kwakhona - kwixesha leyure, ngentsasa elandelayo, ngosuku olulandelayo.
• Yeka ukufunda uze uphumle. Zivuze ngokwenza into oyithandayo.

Ubuchule "bokumisa".

Nje ukuba uphawule ukuba iingcinga zakho ziyabhadula, yithi kuwe "YIMA". Oku kufuneka kukwenze uqaphele ukuba ubungakhange ugxile. Ufanele uzame ukufumanisa isizathu sokuba ungagxili ukuze wenze okuthile ukulungisa le meko.

Ukucinga kunye nokuzithetha ngendlela eyakhayo

Ukuba ufumanisa ukuba iingcinga ezingakhiyo ziyaluphazamisa uzinziso-ngqondo lwakho, chonga ukuba kanye Kanye ziyintoni na uze uziguqule zibe ziingcinga ezakhayo. Masithi uzifumana ungazinzisanga ngqondo , kwaye ucinga: "Lo msebenzi awuniki mdla, andazi ukuba kutheni ndichitha ixesha ngawo". Ukuguqula le ngcamango engafanelekanga ibe yinto entle ngokuthi: "Lo msebenzi unokuba nomdla ukuba ndizama ukuwenza ube nomdla. Ndiza kwenza umgudu oqiqiweyo wokuwenza ophilayo nonomdla ".

Wakuba ukwenzile oku, uya kukhuthazeka ngakumbi, kwaye uya kukufumanisa kulula kakhulu ukugxila. Kubalulekile ukuqaphela ukuba ngeli xesha lokufunda uya kuhlala uncokola nawe. Le yinkqubo yendalo kwaye ibalulekile, kwaye ngokuthetha nawe uqinisekisa ukuba ingqalelo yakho igxile kwizifundo zakho.

Ziqhelanise nokwazi kunye nokuyila iipatheni zakho zokufunda kwaye ufumane obona buchule bokugxila obufumana buluncedo kakhulu. Ukulawula ixesha nendlela ofunda ngayo kubalulekile ekufundeni ngokuzimeleyo.

Indlela yokugxilisa ingqondo (ukugxilisa ingqondo)

Ingabe ungomunye walabo bafundi abavame ukukhononda ngokungakwazi ukugxilisa ingqondo entweni? Lokhu kungakusiza ekufundeni amasu amasha okuthuthukisa ukugxilisa kwakho ingqondo.

Kuyini ukugxilisa ingqondo?

Ukugxilisa ingqondo kusho ukukwazi ukusebenzisa zonke izinzwa zakho emsebenzini owenzayo.

Izinkinga ezivamile

UMBUZO: Ngihlala ihora lonke ngifunda incwadi yesikole bese ngingakukhumbuli engikufundile.
IMPENDULO: Unenkinga yendlela yokutadisha. Izincwadi zesikole kufanele zitadishwe, hhayi ukuthi zifundwe. Utadisha incwadi yesikole ngokusebenzisa indlela yokutadisha ngokuzimisela ngazo zonke izinzwa zakho, usebenzisa ipeni nephepha nekhono lokukhumbula.
UMBUZO: Ngiyawuthanda umculo, isikhathi esiningi angikwazi ukuwushiya umculo wami ukuze ngiqale ukufunda.
IMPENDULO: Unenkinga yokungakwazi ukuzikhuza nokungagqugquzeleki. Sebenzisa umculo wakho njengomvuzo ngemva kokuqeda umsebenzi obuwuhlelile, isibonelo, uma uqeda ukutadisha isahluko encwadini yakho yesikole noma ukuqeda umsebenzi onikeziwe.
UMBUZO: Nginezinkinga ezingiphazamisa ezifundweni zami ekhaya.
IMPENDULO: Lena inkinga evamile abafundi abaningi ababhekana nayo. Izinkinga azizipheleli. Kufanele uzixazulule kumbe indlela ocabanga ngayo ngazo kumele ishintshe. Funda ngemihlahlandlela kwimibandlela yokugxilisa ingqondo.

Izimo zokugxilisa ingqondo

Ukuhlela isikhathi

Hlela ukutadisha izigamu ezimfushane. Akekho umuntu ongagxilisa ingqondo isikhathi eside kakhulu. Sebenzisa isheduli yamasonto onke (bheka ukuhlela isikhathi).

Izinjongo zesikhashana nemihlahlandlela yokufezwa kwemigomo

Zibekele imigomo ecacile yesigamu ngasinye sokutadisha. Sebenzisa isheduli yakho yamasonto onke ukuhlela izihloko ezithile kanye nezingxenye ezithile zomsebenzi okufanele wenziwe.

Indlela yokutadisha

Sebenzisa indlela yokutadisha esebenza ngempumelelo. Indlela yokutadisha izokunika umhlahlandlela wokutadisha kwakho futhi izokuphoqa ukuba ugxile futhi usebenzise izimiso zokutadisha eziyimpumelelo.

Isimo sengqondo esikahle nesinokukhuthazeka

Sebenzisa isifiso sakho sokufuna ulwazi nokwenza ngcono isimo sempilo yakho ngokufunda. Yiba nesimo sengqondo esikahle maqondana nezifundo zakho, futhi usebenzele impumelelo.

Ukulungela ngokwesimo somphefumulo

Bambalwa kakhulu abantu abangakwazi ukugxila ngengqondo uma becasukile ngokwesimo somoya. Izizathu zesimo sabo somoya kungaba izinkinga zasekhaya, izinkinga zezimali, izinkinga zomshado, ukugula, izinkinga zasemsebenzini, ingcindezi yomndeni, ukukhathazeka ngokwehluleka, njll. Noma ngabe iyini imbangela yezinkinga, kufanele ubhekane nazo uma ufuna ukugxila ezifundweni zakho. Sebenzisa imihlahlandela elandelayo ukuzama ukubhekana nezinkinga zakho:

• Yenza uhlu lwazo zonke izinkinga zakho: zihlaziye.
• Thola imininingwane ongayithola eyanele mayelana nenkinga – funda ngayo – khuluma nabangani/nomndeni.
• Yenza uhlelo lokufanele ukwenze bese uyalusebenzisa.
• Uma inkinga ingeke ixazululwe, isibonelo, uma ungabathandi abasekhweni lakho noma umphathi wakho – shintsha isimo sakho sengqondo sibe ngesokwamukela.
• Uma ungakwazi ukuzixazululela izinkinga zakho, thintana nabasizi abangontanga noma umeluleki wabafundi.

Amasu okugxilisa ingqondo

Amasu avamile

Thatha ikhefu elifushane ngokuthatha uhambo olufushane olunamandla, ukuzungeza ibhulokhi, inkomishi yetiye noma ingxoxo emfushane nomngani.

Umthetho wemizuzu emihlanu

Uma ungakwazi ukuqala..

Kungase kube nezikhathi lapho, naphezu kwemizamo yakho emihle, ungakwazi ukuziphoqa ukuba uqale isigamu sakho sokutadisha sansuku zonke. Uma lokhu kwenzeka, hlala phansi edeskhini lakho imizuzu emihlanu ubeke izinto ezifanele zokutadisha phambi kwakho. Izikhathi eziyisishiyagalolunye kweziyishumi uzothola ukuthi, ngokuhlala phansi nje, uzobe usunqobile ingqondo yakho emsebenzini futhi ungaqhubeka ngaphandle kobunye ubunzima. Phakathi nemizuzu emihlanu, yenza eminye imisebenzi evamile, njengokuhlela kahle amanothi esifundo, ukuphenya amakhasi esahluko, nokudweba imifanekiso esengqondweni.

Ukugxilisa ingqondo

Lapho ingqondo yakho iqala nje ukuyaluza.

Uma utadisha kakhulu, ngezinye izikhathi uyaqaphela ukuthi uphazanyiswa okuthile bese uphelelwa yisineke ekwenzenzeni umsebenzi wakho. Zibekele eminye imizuzu emihlanu yokusebenza. Uma ukuphelelwa kwakho isineke kusaqhubeka, kuvumele. Thatha ikhefu elifushane ngenkathi ukhululeka ngokomzimba – sukuma futhi uzelule, uhambahambe, uphinde uphumule ngokunaka. Shiya indawo otadisha kuyona noma imizuzu emihlanu – thola isiphuzo, buka phandle ngefasitela, bese uhlela ideskhi lakho. Qala futhi.

Uma usunesikhathi eside ufunda, ukugxila kwakho kwengqondo kuyancipha futhi akunakuvuselelwa ngekhefu elifushane.

Udinga ukuvuselela amandla engqondo kabusha. Zivuselele kabusha ngokubuyekeza izinto osanda kuzifunda bese uzama ukuthola isithombe onaso ngazo zonke. Lokhu kuvame ukukunika umuzwa wokufeza futhi kukukhumbuza ukuthi kungani ufunda isihloko esithile. Bheka kusengaphambili ukuthi uhlose ukwenzani okulandelayo. Buka kuqala yonke into esencwadini noma esahlukweni. Bhala phansi imibono yengxenye elandelayo yomsebenzi onikiwe. Shintshela kwesinye isihloko bese usebenzela kusona size siphele, bese ubuyela esihlokweni sakho sokuqala noma uqhubekele kwesesithathu.

Isikhathi esichithiwe: Ukubukeza/Ukuphinda Uhlele kabusha/Ukuphumula

Akusizi ukukholelwa ukuthi uyatadisha uma ulokhu ugqolozele umsebenzi osekhasini, ngokuphindaphindiwe ungakwazi ukuthola amagama owafunayo, noma uma ingqondo yakho ingekho lapho.

• Uma unomuzwa wokuthi ulahlekelwa ukugxilisa ingqondo, bukeza lokho obukufunda. Uma umsebenzi wakho uyingxenye yomsebenzi omkhulu, cabanga ngokuthi le ngxenye ingena kuphi kukona konke nokuthi iyiphi ingxenye ozoyibheka ngokulandelayo.
• Nquma ukuthi uzotadisha nini futhi – emva kwehora, ngakusasa ekuseni, ngosuku olulandelayo.
• Ungabe usatadisha futhi, phumula. Ziklomelise ngokwenza okuthile okukujabulisayo.

Indlela "yokuma"

Uma uke wabona nje ukuthi imicabango yakho iyasabalala, ithi kuwena "YIMA". Lokhu kufanele kukwenze ubone ukuthi ingqondo ibingagxilile. Kona-ke kufanele uzame ukuthola ukuthi kungani ubungagxilile ukuze ukwazi ukwenza okuthile ukuze ulungise isimo.

Ukucabanga okuhle nokukhuluma wedwa

Uma uthola ukuthi imicabango emibi iyakuphazamisa, hlonza ukuthi yimiphi ngempela bese uyishintsha ibe imicabango emihle. Ake sithi uzithola ungagxilile, futhi ucabanga lokhu: "Lo msebenzi uyisicefe kakhulu, angazi ngempela ukuthi kungani ngichitha isikhathi sami kuwona". Guqula lo mcabango omubi ube omuhle ngokuzitshela ukuthi: "Lo msebenzi ungajabulisa uma ngizama ukuwenza ujabulise. Ngizokwenza umzamo wokuwenza ube ngongathakasisa nojabulisayo".

Uma usukwenzile lokhu, uzoba nolunye ugqozi, futhi uzokuthola kulula kakhulu ukugxilisa ingqondo. Kubalulekile ukuqaphela ukuthi ngalesi sikhathi sokutadisha uzolokhu ukhuluma wedwa. Le, into eyimvelo futhi ebalulekile, ngokukhuluma wedwa uqinisekisa ukuthi ugxile ezifundweni zakho.

Isiphetho: Zama ukuqaphela nokusungula izindlela zakho zokutadisha futhi uthole amasu okugxilisa ingqondo owathola ewusizo kakhulu. Ukukwazi ukulawula ukuthi utadisha nini futhi kanjani kubalulekile ekufundeni ngokuzimela.