Tydbenuttingsbeheer

Een van die mees angswekkende elemente vir studente wat by Unisa inskryf, is ongetwyfeld die volume studiemateriaal wat hulle ontvang (in die vorm van studiebriewe en studiegidse). Dit mag dalk vir jou voel asof jy nie weet hoe of waar om te begin nie. Die eerste stap om jou tyd doeltreffend te bestuur is om spesifieke doelwitte te beplan en te stel ten opsigte van jou langtermyn- en korttermynstudiebeplanning.

Langtermynbeplanning

Die basiese doelwit van langtermynstudiebeplanning is om ’n oorsig van die akademiese aktiwiteite oor die hele jaar te kry en om seker te maak dat jy tred hou van alle belangrike datums, soos:

• doeldatums vir werkopdragte
• wanneer om te begin voorberei vir groepbesprekings
• wanneer om te begin voorberei vir eksamens
• eksamendatums

om sodoende seker te maak dat jy al jou verpligtinge betyds nakom.

Strategieë vir langtermynbeplanning

Stel langtermyndoelwitte:

• Kry ’n beplanningskalender of ’n dagboek.
• Merk al die belangrike datums op jou kalender (aan die hand van jou studiegidse en studiebriewe).

Dit is jou langtermyndoelwitte. Jy moet nou meer spesifiek beplan met die oog op die eksamen.

Voorbereiding vir die eksamen

YJou hoofdoelwit is om die eksamen vir ’n spesifieke vak te slaag. Jy kan die 60:30:10-beginsel hier toepas:

• Bestee 60% van jou tyd aan algemene voorbereiding vir die voltooiing en indiening van al die werkopdragte, sodat jy al jou aandag daarop kan toespits om te studeer.
• Bestee 30% van jou tyd daaraan om intensief te studeer, sodat jy ’n grondige begrip kan ontwikkel van die onderliggende konsepte wat in die kursusinhoud omvat is.
• Bestee 10% van jou tyd aan eksamenvoorbereiding. Dit behels:
  • beantwoording van vrae;
  • bestudering van eksamenvraestelle van vorige jare; en
  • bespreking van vrae met ander studente en met jou dosente.

Die voordele van langtermynbeplanning

Deur jou beplanningskalender te bestudeer:

• kan jy met ’n enkele oogopslag sien wat jy op elke dag van jou akademiese skedule moet doen;
• sal jy weet aan watter vak en watter soort aktiwiteit jy elke dag tyd gaan bestee;
• kan jy jou vordering monitor. Dit behoort jou te motiveer.

Jy sal dan nie nodig hê om jou te bekommer oor die verpligtinge wat vir jou voorlê nie, omdat jy weet dat jy jou tyd op so ’n manier beplan het dat jy alles sal kan inpas. Hierdie wete sal jou meer gemoedsrus gee, en dit is belangrik as jy gemotiveerd wil bly.

Korttermynbeplanning

Korttermynstudiebeplanning is iets wat jy weekliks en daagliks doen. Dit help jou om uit te werk hoeveel studietyd jy tot jou beskikking het. Jy moet ’n hoofrooster opstel om as basis vir jou weeklikse en daaglikse beplanning te gebruik.

Voorbeeld van ’n hoofrooster

’n Weeklikse rooster sal die volgende aandui:

’n Hoofrooster wys duidelik wanneer jy die werk kan doen wat jy op jou beplanningskalender uitgestip het. Jou hoofrooster sal nie veel verander van een week tot die volgende nie, dus kan jy ’n paar afskrifte maak en dit net elke week bywerk.

Hoe om jou weeklikse studierooster te beplan

Jy kan jou weeklikse rooster só beplan:

• Sit omtrent 15 tot 30 minute elke Sondagaand opsy om jou weeklikse studierooster te beplan.
• Gebruik ’n afskrif van jou hoofrooster om alles neer te skryf wat jy in die volgende week moet doen (bv vergaderings, dringende afsprake/besoeke, belangrike sosiale byeenkomste).
• Raadpleeg nou jou beplanningskalender om te sien aan watter studie-aktiwiteit jy gedurende die week moet aandag gee, en watter gedeelte van die werk jy elke dag moet bemeester.

Jou weeklikse beplanning hoef nie in meer besonderhede as dit uiteengesit te word nie.

Daaglikse beplanning

Jy moet besluit hoe jy die tyd gaan gebruik wat jy elke dag vir jou studie opsysit. Dit sal net ’n paar minute neem voordat jy begin werk. Die voordeel daarvan om jou daaglikse studierooster te beplan, is dat jy dan bepaalde doelwitte het om na te streef. Kom ons kyk na ’n voorbeeld van so ’n rooster:

Wenke om die uitstelgewoonte te bestuur

Almal sukkel van tyd tot tyd om aan die werk te kom en te fokus. As jy die gewoonte het om uit te stel en weg te skram van take, moet jy seker maak dat jy duidelike SMART-doelwitte het – probeer om spesifiek te wees wanneer jy doelwitte stel (byvoorbeeld, pleks daarvan om vae doelwitte te stel, soos “Ek moet vanaand studeer”, formuleer jou doelwitte op ’n spesifieke manier, soos: “Ek moet vanaand van 21:00 tot 23:00 hoofstuk 6 van die Sielkunde 101-handboek studeer”).

• Fokus op die een ding wat jy nόú moet doen, en nie wat jy nog moet doen nie.
• Herinner jouself aan jou langtermyndoelwitte: Waarom het jy vir hierdie kwalifikasie geregistreer en wat hoop jy sal verander nadat jy jou studie voltooi het?
• Beplan jou studietake vooruit (verkieslik aan die begin van ’n semester) en prioritiseer wat belangrik is.
• Hou rekord van dit wat jy voltooi het (byvoorbeeld, in die vorm van ’n kontrolelys). Dit dien as ’n visuele herinnering van wat jy tot dusver bereik het en bevestig opnuut die idee dat jy die soort mens is wat in staat is om dinge gedoen te kry.
• Deel ’n groot taak in kleiner take op. Byvoorbeeld, beplan aan die begin van die semester hoe jy ’n module oor 12 weke gaan voltooi.
• Moenie verskonings maak nie, maak vordering – almal ervaar onderbrekings en krisisse wat hulle kan verhoed om iets te voltooi. As jou planne om te studeer, nie uitgewerk het nie, bedink ’n nuwe plan om weer te begin studeer.
• Kry ander saam met wie jy kan studeer – om met ander oor jou studie te praat, kan jou help om perspektief te kry.
• Kry ’n toerekenbaarheidsvennoot – iemand met wie jy gesprekke kan hê oor vordering met jou studie en hoe jy jou studiedoelwitte behaal.
• Dink na oor die positiewe en negatiewe gevolge van voltooiing van ’n taak of versuim om ’n taak te voltooi.
• Moenie te veel nadink oor die taak wat jy moet doen nie – begin daaraan werk en kyk hoe goed jy dit kan bestuur.

Luister na aanlyn-uitsendings

As jy na die volgende aanlyn-uitsendings luister, kan dit jou help om na te dink ook die dinge wat in plek moet wees om ’n suksesvolle studiesemester of -jaar te hê:

Lees Study @ Unisa

Study @ Unisa s jou studie-oorlewingspak. Gebruik die inligting in hierdie gids om jou te help om met jou studie te begin. Die gids bevat ook vinnige skakels na al die ondersteuningsdienste wat Unisa bied, sowel as inligting oor belangrike prosesse soos die indiening van werkopdragte.

Verdere hulpbronne

• Download/ aflaai van 'n dokument om jou te help met tydbenuttingsbeheer en voorgestelde studieroosters.
• Download the time management workshop presentation - laai die werkswinkelaanbieding oor tydbenuttingsbeheer af.
  
• Volg ons op Youtube: https://www.youtube.com/unisacareers. 

Taolo ya nako

E nngwe ya dikarolo tša go tshwenya kudu ka go ingwadiša le Unisa ke bolumo ya matheriale wa thuto tše o di amogelago ka mokgwa wa mangwalotlhahlo le dipukutlhahlo. O ka gopola gore ga o tsebe gore o thoma kae goba bjang. Kgato ya pele ya taolo ya gago ya nako gabotse ke go beakanya le go ngwala dinepo tše itšego go ya ka peakanyo ya gago ya go ithuta ya nako e telele le ya nako e kopana.

Peakanyo ya nako e telele

Maikemišetšo a motheo a peakanyo ya thuto ya nako e letelele ke go hwetša kakaretšo ya mešongwana ya thuto ya ngwaga ka moka le go netefatša gore o latela matšatšikgwedi a bohlokwa ka moka, go swana le:

• matšatšikgwedi a bofelo a go amogela diasaenemente
• nako ya go itokišetša dipoledišano tša sehlopha
• nako ya go itokišetša ditlhahlobo
• matšatšikgwedi a tlhahlobo

Maano a peakanyo ya nako e telele

Bea maikemišetšo a nako e telele:

• Šomiša tšhupamabaka ya ngwaga goba pukutšatši
• Swaya matšatšikgwedi a bohlokwa go tšhupamabaka ya gago (šomiša dipukutlhahlo le mangwalotlhahlo la gago)

A ke maikemišetšo a gago a nako e telele. Bjale o swanetše go beakanyetša go itokišeletša ditlhahlobo fela.

Peakanyo ya ditlhahlobo

Maikemišetšomagolo a gago ke go tšwelela tlhahlobong ya gago ya thuto e rileng. O ka šomiša molawana wa meputso wa 60:30:10 mo:

• Šomiša 60% ya nako ya gago go itokišetša go ngwala le go romela diasaenemente tša gago gore o kgone go šomiša nako ya gago go ithuta.
• Šomiša 30% ya nako ya gago go ithuta gore o kgone go kwešiša dikarolo tša thuto ya gago tše di akareditšwego.
• Šomiša 10% ya nako ya gago go itokišetša ditlhahlobo tša gago. Se se akaretša:
  • go araba dipotšišo
  • go bala ditlhahlobo tša mengwaga e fitilego
  • go ahlaahla dipotšišo le baithuti ba bangwe le bafahloši ba gago

Mohola wa peakanyo ya nako e letelele

Ka go latela tšhupamabaka ya gago ya ngwaga:

• O kgona go bona mešongwana ya thuto ye o swanetšego go e dira letšatši le letšatši go lenaneo la gago la thuto.
• O tlile go tseba mehuta ya mešongwana le thuto yeo o tlilego go ithuta yona go letšatši le lengwe le le lengwe.
• O kgona go lekola tšwelopele ya gago. Se se swanetše go go hlohleletša.

O ka se hloke go belaela mo nakong ye e tlago ka gore o tla be o ngwadile lenaneo la gago la thuto gore o kgone go dira mešongwana ya gago ya thuto ka moka. Go tseba gore o latetše lenaneo la gago la thuto go tlile go go fa khutšo, gomme se se bohlokwa ke gore o dule o hlohleletšegile.

Peakanyo ya nako e kopana

Peakanyo ya go ithuta ya nako e kopana ke selo se o se dirago beke le beke le letšatši le letšatši. Se se go thuša go tseba nako ya go ithuta ye o nago le yona. O swanetše go ngwala lenaneo le bohlokwa le o ka le šomišago go beakanya thuto ya gago beke le beke le letšatši le letšatši.

Mohlala wa lenaneo le bohlokwa

Lenaneo la beke le laetša tše di latelago:

Lenaneo le bohlokwa le go laetša nako ya go dira mešongwana ya thuto ye o e ngwadilego go tšhupamabaka ya gago ya ngwaga. Lenaneo la gago le bohlokwa le ka se fetoge kudu beke le beke, gomme o ka dira dikhophi tša matlakala a mmalwa wa a tlaleletša beke le beke.

Mohlala wa go ngwala lenaneo la gago la beke le beke

O ka ngwala lenaneo la gago la beke le beke ka tsela ye:

• Šomiša metsotso e 15 go ya go e 30 ka Lamorena le lengwe le le lengwe go ngwala lenaneo la gago la thuto la beke le beke.
• Go lenaneo la gago le bohlokwa ngwala dilo ka moka tšeo o swanetšego go di dira go beke ye e latelago (mohlala, dikopano, maeto a tšhoganetšo, dikopano tše bohlokwa tša leago)
• Bjale lebelela tšhupamabaka ya gago ya ngwaga go bona gore ke mošongwana ofe wa thuto wo o swanetšego go o dira mo bekeng, le gore ke karolo efe ya thuto ye o swanetšego go ithuta yona letšatši le letšatši.

Ga o hloke go dira peakanyo ya beke ka dintlha tša go feta tše.

Peakanyo ya letšatši le letšatši

O swanetše go tšea sephetho sa gore o šomiša nako ye o ipeetšego yona ya dithuto tša gago tša letšatši le letšatši bjang. Se se ka tšea metsotswana e mmalwa pele o thoma mošomo wa gago. Mohola wa go beakanya thuto ya gago ya letšatši le letšatši ke gore o na le maikemišetšo a o nyakago go a fihlelela. A re lebelele mohlala wa lenaneo le:

Maele a mangwe a go šogana le tikatiko

Ka moka ga rena ka nako e nngwe re a dikadika ka nako ya go ithuta. Go efoga mokgwa wa go dikadika le go se dire mešongwana ya thuto, netefatša gore o na le dinepo tša SMART – leka go ba maleba ge o ngwala dinepo tša gago (mohlala, bakeng sa go šomiša dinepo tšeo di sego maleba, bjale ka: ke hloka go ithuta lehono, di ngwale ka tsela ye e itšego, bjalo ka: ke hloka go ithuta kgaolo ya 6 ya puku ya Psychology 101 lehono mantšiboa go tloga ka 21:00 go fihla ka 23:00)

• Tsepelela selo se tee se o hlokago go se dira bjale e sego selo se o sa hlokago go se dira.
• Ikgopotše dinepo tša gago tša nako e telele: go reng o ingwadišeditše thuto ye le gore o holofela go fetola eng ge o fetša thuto?
• Beakanya mešongwana ya gago ya thuto pele ga nako (kudukudu mathomong a semestara) gomme o bee tše bohlokwa pele.
• Ngwala fase mešongwana ye o e feditšego (mohlala, ka go šomiša lenaneotekolo). Se se šoma bjalo ka sešupo sa go bontšha mešongwana ya thuto ye o e feditšego le go go hlohleletša go fetša mešongwana ya thuto go lenaneo la gago.
• Aroganya mošomo wo mogolo ka dikarolo tše di nnyane. Mohlala, mathomong a semesetara, beakanya ka moo o tlilego go fetša motšulo ka dibeke tše 12.
• O se ke wa ipha mabaka, tšwelapele – motho mang le mang o itemogela ditšhitišo le mathata ao a ka mo šitišago go fetša se sengwe. Ge lenaneo la gago la thuto le ile la šitišwa, etla ka leano le leswa la go thoma go ithuta gape.
• Hwetša baithutimmogo ba o ka ithutago le bona – go boledišana le baithuti ba bangwe ka thuto ya gago go go thuša go kwešiša thuto ya gago bokaone.
• Hwetša moithutimmogo wa maikarabelo – motho yo o ka boledišanago le yena ka tšwelopele ya dithuto tša gago le ka moo o fihlelelago dinepo tša gago tša thuto. maikemišetšo
• Nagana ka ditlamorago tše di botse le tše di mpe tša go fetša le goba go se fetše mošomo.
• O se ke wa nagana kudu ka mošomo wo o swanetšego go o dira – thoma go dira mošomo ka moo o kgonago.

Theeletša di diphotekhasete (podcasts)

Go theeletša diphotekhasete tše di latelago go tla go thuša go nagana ka dilo tše o swanetšego go ba le tšona gore o atlege thutong ya semestara goba ya ngwaga:

Bala Study @ Unisa

Pukwana yaStudy @ Unisa ke sedirišwa se bohlokwa kudu sa thuto ya gago. Šomiša tshedimošo ka go tlhahli ye go go thuša go thoma dithuto tša gago. Go tlaleletša, tlhahli ye e na le dilinki tša ditirelo tša Unisa tša thekgo le tshedimošo mabapi le dintlha tše bohlokwa bjalo ka go romela diasaenemente.

Methopo e mengwe

• Download tokomane go go thuša ka taolo ya nako le tšhupadipaka ye e šišintšwego
• Download the time management workshop presentation.
• Latela Counselling & Career Development go tšhanele ya YouTube https://www.youtube.com/unisacareers. 

Tsamaiso ya nako

E nngwe ya dintho tse tshosang ka ho fetesisa ya ho ingodisa Unisa e tlameha e be palo ya disebediswa tsa thuto tseo o di fumanang ka mokgwa wa mangolo a thuto le ditataiso tsa thuto. O ka nna wa ikutlwa eka ha o tsebe hore na o qale hokae kapa hona jwang. Mohato wa pele wa ho laola nako ya hao ka katleho ke ho rera le ho beha dipheo tse tobileng ho latela moralo wa thuto ya nako e telele le e kguthwanyane.

Thero ya nako e telele

Sepheo sa mantlha sa moralo wa thuto ya nako e telele ke ho fumana kakaretso ya mesebetsi ya thuto ya selemo kaofela le ho etsa bonnete ba hore o boloka tlaleho ya matsatsi ohle a bohlokwa, jwalo ka:

• matsatsi a loketseng a mosebetsi
• ho qala neng ho lokisetsa dipuisano tsa sehlopha
• nako ya ho qala ho itokisetsa ditlhahlobo
• matsatsi a tlhatlhobo

e le ho etsa bonnete ba hore o fihlela boitlamo bohle ba hao ka nako.

Maano a moralo wa nako e telele

Iketsetse dipheo tsa nako e telele:

• Fumana moralo wa selemo kapa dayari.
• Tshwya matsatsi ohle a bohlokwa almanakeng ya hao (sheba ditataiso tsa hao tsa thuto le mangolo a thuto).

Tsena ke dipheo tsa hao tsa nako e telele. Jwale o lokela ho rera ka ho hlaka haholoanyane ha o lokisetsa dihlahlobo.

Tokisetso ya ditlhahlobo

Sepheo sa hao se seholo ke ho pasa tlhahlobo ya thuto e itseng. O ka sebedisa motheo wa 60:30:10 mona:

• Sebedisa 60% ya nako ya hao ho itokisetseng ho qeta le ho fana ka dikabelo tsohle e le hore o ka tsepamisa maikutlo a hao ka botlalo ho ithuteng.
• Sebelisa 30% ya nako ya hao bakeng sa boithuto bo matla e le hore o be le kutlwisiso e tebileng ya dintlha tsa motheo tse akareditsweng ke ditaba tsa thupelo.
• Sebelisa 10% ya nako ya hao bakeng sa ho itokisetsa tlhahlobo. Sena se kenyelletsa:

• ho araba dipotso;
• ho hlahloba dipampiri tsa ditlhahlobo tsa dilemo tse fetileng; le
• ho buisana ka dipotso le baithuti ba bang le barupelli ba hao.

Melemo ya ho rera nako e telele

Ka ho Sheba moralo wa hao wa selemo:

• O ka bona hanyenyane feela seo o lokelang ho se etsa ka letsatsi le leng le le leng la sekejule sa hao sa thuto.
• YO tla tseba hore na o etsa mosebetsi wa mofuta ofe le hore na o tla qeta nako e kae letsatsi ka leng.
• O kgona ho latela tswelopele ya hao. Sena se lokela ho o susumetsa.

O ke ke wa kgathatseha ka bokamoso hobane o tla be o rerile nako ya hao ka tsela eo o tla kgona ho phethahatsa boitlamo bohle ba hao. Ho tseba hore o entse sena ho tla o fa kgotso e eketsehileng ya kelello, e leng ntho ya bohlokwa bakeng sa ho dula o e na le tshusumetso.

Thero ya nakwana

Thero ya nako e kgutshwane ya ho ithuta ke ntho eo o e etsang beke le beke le letsatsi le letsatsi. Sena se o thusa ho fumana hore na o na le nako e kae ya ho ithuta. O hloka ho rala sekejule se seholo seo o ka o sebedisang e le motheo wa moralo wa beke le letsatsi.

Mohlala wa sekejule se seholo

Sekejule sa beke le beke se tla bontsha tse latelang:

Sekejule se seholo se bontsha ka ho hlaka hore o ka etsa neng mosebetsi oo o o entseng mmapeng wa moralo wa hao wa selemo Sekejule sa hao se seholo se ke ke sa fetoha haholo beke le beke, kahoo o ka etsa dikhopi tse mmalwa mme wa di ntlafatsa beke le beke.

Mokgwa wa ho rera sekejule se seholo sa hao sa thuto sa beke le beke

O ka rera sekejule sa hao sa beke le beke ka tsela ena:

• O ka nka metsotso e ka bang 15 ho isa ho 30 Sontaha se seng matsiboya ho rera sekejule sa hao sa beke sa ho ithuta.
• Ho khopi ya sekejule sa hao se seholo,ngola fatshe ntho e nngwe le e nngwe eo o lokelang ho e etsa bekeng e latelang (mohlala, dikopano, maeto a potlakileng, mmoka ya bohlokwa ya setswalle).
• Jwale sheba moralo wa hao wa selemo ho bona hore na ke mosebetsi ofe wa ho ithuta oo o lokelang ho sebetsana le wona hara beke, le hore na ke karolo efe ya mosebetsi eo o lokelang ho e tseba letsatsi le letsatsi.
• Ha o a tlameha ho etsa moralo wa hao wa beke le beke ka botlalo ho feta sena.

Thero ya letsatsi le letsatsi

O tlameha ho etsa qeto ya hore na o tla sebedisa nako eo o e abetseng dithuto tsa hao jwang letsatsi ka leng. Sena se tla nka metsotso e seng mekae pele o qala mosebetsi wa hao. Molemo wa ho rera sekejule sa hao sa letsatsi le letsatsi sa ho ithuta ke hore o na le dipakane tse tobileng tseo o lokelang ho di phehella. Ha re shebeng mohlala wa sekejule se jwalo:

Ditlhahiso tse ling tsa ho sebetsana le ho dieha

Kaofela ha rona ka nako e nngwe re thatafallwa ho tsitsa le ho tsepamisa maikutlo. Ho laola tlwaelo ya ho dieha le ho qoba mesebetsi, etsa bonnete ba hore o na le maikemisetso a hlakileng a SMART - leka ho toba taba ha o ipehela maikemisetso (mohlala, ho e na le ho ipehela maikemisetso a sa hlakang, tse kang: Ke hloka ho ithuta bosiung bona, ho e na le hoo ke di hlophise ka mokgwa o itseng. tsela, jwalo ka: Ke hloka ho ithuta kgaolo ya 6 ya buka ya Psychology 101 bosiung bona ho tloha ka 21:00 ho fihlela ka 23:00).

• Tsepamisa maikutlo nthong e le nngwe eo o lokelang ho e etsa hona jwale, eseng seo o sa ntseng o lokela ho se etsa.
• Ikgopotse ka maikemisetso a hao a nako e telele: ke hobaneng ha o ile wa ingodisa bakeng sa lengolo la thuto ee, mme ke eng eo o tshepang hore e tla fetoha ha o se o qetile?
• Rera mesebetsi ya hao ya ho ithuta pele ho nako (haholoholo qalong ya semestara) mme o behe se bohlokwa pele.
• Boloka tlaleho ya seo o se qetileng (mohlala, ka lethathamo la tlhahlobo). Sena se sebetsa e le kgopotso ya pono ya seo o se finyeletseng ho fihlela jwale mme se tiisa maikutlo a hore o mofuta wa motho ya kgonang ho etsa dintho.
• Arola mosebetsi o moholo ka mesebetsi e menyenyane. Mohlala, qalong ya semestara, rera hore na o tla phethela mojule jwang nakong ya dibeke tse 12.
• Se ke wa ipehela mabaka, etsa tswelopele – e mong le e mong o ba le ditshitiso le dikoduwa ​​tse ba sitisang ho phetha ho hong. Haeba merero ya hao ya ho ithuta e ile ya fetoha, etsa moralo o motjha wa ho qala ho ithuta hape.
• Fumana ba bang bao o ka ithutang le bona – ho bua le ba bang ka dithuto tsa hao ho o thusa ho ba le pono e nepahetseng.
• Fumana molekane ya nang le boikarabello - motho eo o ka buisanang le yena mabapi le tswelopele dithutong tsa hao le kamoo o finyellang maikemisetso a hao a thuto.
• Nahana ka ditlamorao tse ntle le tse mpe tsa ho phetha kapa ho se phethe mosebetsi.
• O se ke wa nahana haholo ka mosebetsi oo o lokelang ho o etsa - qala ho sebetsa ho wona mme o bone hore na o ka o laola jwang.

Mamela di-podcasts

Ho mamela dli-podcasts tse latelang ho ka o thusa ho nahana ka dintho tseo o hlokang ho ba le tsona ho ba le semestara kapa selemo se atlehileng sa thuto:

Bala Study @ Unisa

Study @ Unisa ke disebediswa tsa hao tsa ho iphedisa. Sebedisa dintlha tse tataisong ena ho o thusa ho qala dithuto tsa hao. Ntle le moo, tataiso e fana ka dikgokahano tse potlakileng ho tshehetso yohle e fanwang Unisa, hammoho le tlhahisoleseding mabapi le ditshebetso tsa bohlokwa jwalo ka ho fana ka mesebetsi.

Disebediswa tse ding

• Kgwasolla tokomane ho o thusa ka taolo ya nako le dinako tsa ho ithuta tse kgthaleditsweng.
• Kgwasolla tlhahiso ya dithupelo tsa taolo ya nako..
• Latela motjha wa YouTube wa Keletso le Ntlafatso ya Mosebetsi: https://www.youtube.com/unisacareers. 

Tsamaiso ya nako

Nngwe ya dintlha tse di tshosang thata ka go ikwadisa kwa Unisa e tshwanetse ya bo e le bogolo jwa dimatheriale tsa go ithuta tse o di amogelang e le makwalo a bofatlhosi le dikaedi tsa thuto. O ka iphitlhela e kare ga o itse gore o simolole kae le gone jang. Kgato ya ntlha ya go tsamaisa nako ya gago sentle ke go rulaganya le go nna le maikemisetso a a rileng malebana le thulaganyo ya go ithuta ya pakatelele le ya pakakhutshwane.

Thulaganyo ya pakatelele

Maikemisetso a ntlha a thulaganyo ya go ithuta ya pakatelele ke go nna le tshobokanyo ya ditirwana tsa thuto tsa ngwaga otlhe le go netefatsa gore o kgona go itse matlha otlhe a botlhokwa, go tshwana le:

• matlha a go neelwa ga ditirogae
• gore o simolola leng go ipaakanyetsa dipuisano tsa setlhopha
• gore o simolola leng go ipaakanyetsa ditlhatlhobo
• matlha a ditlhatlhobo

gore o netefatse gore o fitlhelela maitlamo a gago otlhe ka nako.

Ditogamaano tsa thulaganyo ya pakatelele

Baya maikemisetso a pakatelele:

• Iponele serulaganyi sa ngwaga gongwe bukatsatsi.
• Tshwaya matlha otlhe a a botlhokwa mo khalentareng ya gago (lebelela dikaedi tsa gago tsa thuto le makwalo a bofatlhosi).

Ano ke maikemisetso a gago a pakatelele Jaanong o tshwanetse go rulaganyetsa ditlhatlhobo ka botsona.

Go baakanyetsa ditlhatlhobo

Maikemisetsomagolo a gago ke go falola tlhatlhobo ya thuto e e rileng. O ka dirisa ntlhatheo ya 60:30:10 fano:

• Dirisa 60% tsa nako ya gago go ipaakanya ka kakaretso gore o konosetse le go neela ditirogae tsotlhe gore o kgone go tsepamisa mogopolo otlhe mo go ithuteng.
• Dirisa 30% tsa nako ya gago go ithuta mo go tseneletseng gore o tlhaloganye thata megopolo ya botlhokwa e e mo diteng tsa khoso.
• Dirisa 10% tsa nako ya gago go itshiamisetsa ditlhatlhobo. Seno se akaretsa:
  • go araba dipotso;
  • go buisa dipampiri tsa dipotso tsa dingwaga tse di fetileng; le
  • go buisanela dipotso le baithuti ba bangwe le batlhatlheledi ba gago.

Mesola ya thulaganyo ya pakatelele

Ka go ya kwa thulaganyong ya gago ya ngwaga:

• O kgona go bona ka bonako se o tlhokang go se dira letsatsi le letsatsi mo sejuleng ya gago ya dithuto.
• O tlaa itse gore ke mofuta ofe wa tirwana le gore ke serutwa sefe se o tlaa tsayang nako mo go sona letsatsi lengwe le lengwe.
• O kgona go latedisa tswelelopele ya gago. Seno se tshwanetse go go rotloetsa.

Ga o ne o tlhoka go tshwenyega ka isago gonne o tlaa bo o rulagantse nako ya gago ka tsela e e go kgontshang go fitlhelela maitlamo a gago otlhe. Go itse gore o dirile seno go tlaa dira gore o sosologe, e leng se se botlhokwa gore o nne o rotloetsegileng.

Thulaganyo ya pakakhutshwane

Thulaganyo ya go ithuta ya pakakhutshwane ke sengwe se o se dirang beke le beke gongwe letsatsi le letsatsi. Seno se go thusa go re o bone gore o na le nako e kana kang ya go ithuta. O tshwanetse go kwala sejule e kgolo e o ka e dirisang jaaka motheo wa thulaganyo ya beke le beke le letsatsi le letsatsi.

Sekai sa sejule e kgolo

Sejule ya beke le beke e tlaa bontsha tse di latelang:

Sejule e kgolo e bontsha sentle gore o ka dira leng tiro e o e tsentseng mo serulaganying sa gago sa ngwaga. Sejule ya gago e kgolo e ka se fetoge mo go kalo beke le beke, ka jalo, o ka dira dikhopi di le mmalwa mme o nne o di tlatse beke nngwe le nngwe.

Tsela ya go rulaganya sejule ya gago ya go ithuta ya beke le beke

O ka rulaganya sejule ya gago ya beke le beke jaana:

• Tsaya metsotso e ka nna 15 go ya go 30 Sontaga mongwe le mongwe go rulaganya sejule ya gago ya go ithuta ya beke le beke.
• Mo khoping ya sejule ya gago e kgolo, kwala sengwe le sengwe se o tshwanetseng go se dira mo bekeng e e latelang (jk. dikopano, maeto a botlhokwa, dikopano tsa botlhokwa tsa loago).
• Jaanong lebelela serulaganyi sa gago sa ngwaga go bona gore o tshwanetse go samagana le tirwana efe ya thuto mo bekeng, le gore ke karolo efe ya tiro e o tshwanetseng go e itse letsatsi le letsatsi.

Ga o tlhoke go dira thulaganyo ya gago ya beke go nna le dintlha tse di fetang tseno.

Thulaganyo ya letsatsi le letsatsi

O tshwanetse go swetsa gore o ya go dirisa jang nako e o e abetseng dithuto tsa gago letsatsi lengwe le lengwe. Seno se tlaa tsaya metsotso e se kae fela pele ga o simolola tiro ya gago. Molemo wa go rulaganya sejule ya gago ya go ithuta letsatsi le letsatsi ke gore o tlaa nna le maikemisetso a a rileng a o tshwanetseng go a latela. Tlaya re lebelele sekai sa sejule e e jalo:

Dikgakololo dingwe malebana le go samagana le ke tlaa...

Rotlhe re na le nako e re kgaratlhang go nna fatshe re tsepamisa megopolo ka yona. Go tsamaisa mokgwa wa go nna o re ke tlaa..., le go efoga ditiro, netefatsa gore o na le maikemisetso a a SMART - leka go tlhalosa maikemisetso a gago ka botlalo (sekai, go na le go baya maikemisetso a kakaretso, go tshwana le: Ke tlhoka go ithuta phirimaneng eno, bogolo a beye ka tsela e e rileng, go tshwana le: Ke tlhoka go ithuta kgaolo 6 ya buka ya Psychology 101 phirimaneng eno go tloga ka 21:00 go fitlha 23:00).

• Tsepamisa mogopolo mo selong se le sengwe se o tlhokang go se dira jaanong jaana, e seng se o sa ntseng o tlaa se dira.
• Ikgakolole maikemisetso a gago a pakatelele: goreng o ikwadiseditse borutegi jono mme ke eng se o solofetseng gore se fetoge fa o sena go konosetsa?
• Rulaganya ditiro tsa gago tsa go ithuta go sa le gale (go botoka go dira jalo kwa tshimologong ya semesetara) mme o beye ditlapele ka botlhokwa.
• Latedisa tse o di feditseng (sekai, ka go dirisa lenanetlholo). Seno se dira jaaka segakolodi se o se bonang sa gore o fitlheletseng ga jaana mme se tiisa mogopolo wa gore o motho wa mofuta o o kgonang go dira dilo.
• Aroganya tiro e kgolo go nna ditirwana tse dinnye. Sekai, kwa tshimologong ya semesetara, rulaganya gore o tlaa fetsa mojule mo dibekeng tse 12.
• Se nne le maitato, nna le tswelelopele – mongwe le mongwe o nna le dikgoreletsi le mathata a a mo thibelang go konosetsa sengwe. Fa dithulaganyo tsa gago tsa go ithuta di kgopakgopeditswe, dira thulaganyo e ntšhwa go simolola go ithuta gape.
• Batla ba bangwe ba o ka ithutang nabo – go bua le ba bangwe ka dithuto tsa gago go go thusa gore o tlhaloganye.
• Batla molekane wa maikarabelo – mongwe yo o ka buisanang nae ka ga tswelelopele ya dithuto tsa gago le ka moo o fitlhelelang maikemisetso a gago a go ithuta ka gona.
• Akanya ka ditlamorago tse di siameng le tse di sa siamang tsa go konosetsa gongwe go se konosetse tiro.
• Se akanye thata ka tiro e o tlhokang go e dira – simolola go dira mme o bone gore o tlaa e kgona jang.

Reetsa dipodcast

Go reetsa dipodcast tse di latelang go ka go thusa go akanya ka dilo tse o tlhokang go nna natso gore o nne le semesetara gongwe ngwaga wa dithuto o o atlegileng.

Buisa Study @ Unisa

Study @ Unisa ke sediriswa sa gago sa botlhokwa sa go ithuta. Dirisa tshedimosetso e e mo kaeding eno go go thusa go simolola dithuto tsa gago. Go tlaleletsa, kaedi e tlamela ka digoke tse di bonako tsa tshegetso yotlhe e e tlamelwang ke Unisa, gammogo le tshedimosetso malebana le ditirego di tshwana le go neela ditirogae.

Ditlamelo tse dingwe

• Download lekwalo le le tlaa go thusang ka tsamaiso ya nako le mananenako a mangwe a a tshitshinngwang.
• Download the time management workshop presentation.
• Latela kanale ya YouTube ya Counselling & Career Development: https://www.youtube.com/unisacareers. 

Kulawula sikhatsi

Yinye yetintfo letetfusana kakhulu ngekubhalisa e-Unisa linani lemethiriyeli yetifundvo loyitfola njengetincwadzi tethuthoriyali netinkhombandlela tekufundza. Ungativa sengatsi awati kutsi ufanele kutsi ucale kuphi futsi kanjani. Sinyatselo sekucala sekulawula sikhatsi sakho ngemphumelelo kuhlela kanye nekubeka imigomo letitsite ngekuya kwekufundza kwakho kwesikhatsi lesifishane nalesidze.

Kuhlela kwesikhatsi lesidze

Umgomo losisekelo wekuhlela sikhatsi sekufundza lesidze kutfola sibutsetelo semisebenti yakho yetemfundvo yemnyaka wonkhe nekwenta siciniseko sekutsi ulandzelela tonkhe tinsuku letibalulekile, njenge:

• tinsuku temincamulajucu yekungenisa ema-asayinimenti
• kutsi ucala nini kulungiselela tingcoco temacembu
• kutsi ucala nini kulungiselela luhlolo
• tinsuku teluhlolo

kute kutsi wente siciniseko sekutsi wenta ngesikhatsi lesifanele konkhe lofanele kutsi ukwente.

Emasubuciko ekuhlela kwesikhatsi lesidze

Yenta imigomo yesikhatsi lesidze:

• Tfola sihleli semnyaka noma idayari.
• Maka tonkhe tinsuku letibalulekile kukhalenda yakho (buka tinkhombandlela tekufundza takho netincwadzi tethuthoriyali).

Lena yimigomo yakho yesikhatsi lesidze. Manje ufanele kutsi uhlele kucondze-ngco kakhulu ulungiselela luhlolo.

Kulungiselela luhlolo

Umgomo wakho lomkhulu kutsi uphumelele kuluhlolo lwakho lwesifundvo lesitsite. Lapha ungasebentisa umtsetfomgomo wa-60:30:10:

• Sebentisa 60% wesikhatsi sakho mayelana nekuhlela lokwetayelekile kwekucedza nekungenisa onkhe ema-asayinimenti akho kute kutsi ugcile ekudadisheni.
• Sebentisa 30% wesikhatsi sakho udadisha kakhulu kute kutsi utotfola kuvisisa kakhulu imicondvo lebalulekile lecuketfwe sifundvo.
• Sebentisa 10% wesikhatsi sakho ulungiselela luhlolo. Loku kufaka ekhatsi:

• • kuphendvula imibuto;
  • kubuka emaphepha eluhlolo lweminyaka leyendlulile; kanye
  • nekucocisana ngemibuto ukanye naletinye titjudeni nebafundzisi bakho.

Tinzuzo tekuhlelela sikhatsi lesidze

Ngekubuka sihleli sakho semnyaka:

• Ungabona ngekutsi laphalati loko lodzinga kukwenta ngelilanga ngalinye leshejuli yekufundza kwakho.
• Utawukwati kutsi nguluphi luhlobo lwemsebenti nekutsi ngusiphi sifundvo lotawucitsa sikhatsi kuso ngelilanga linye.
• Uyakwati kulandzelela inchubekelembili yakho. Loku kufanele kutsi kukufake umdlandla.

Awudzingi kutikhatsata ngelikusasa ngoba utawube uhlele sikhatsi sakho ngendlela yekutsi utawukhona kuhlangabetana nato tonkhe tibopho takho Kwati kutsi ukwentile loku kutawukwenta kutsi umcondvo wakho utinte, lokuyintfo lebalulekile kutsi uhlale unemdlandla.

Kuhlelela sikhatsi lesifishane

Kuhlela kufundza kwesikhatsi lesifisha yintfo loyenta njalo ngeliviki noma ngelilanga. Loku kukusita kutsi utfole kutsi unesikhatsi sekudadisha lesingakanani longasisebentisa. Udzinga kutsi wente ishejuli lenkhulu longayisebentisa njengesisekelo sekuhlela kwanjalo ngeliviki nangelilanga.

Sibonelo seshejuli lenkhulu

Ishejuli yangeliviki itawukhombisa naku lokulandzelako:

Ishejuli lenkhulu ikhombisa ngalokucacile kutsi uwenta nini umsebenti lowukhombise kusihleli sakho semnyaka. Ishejuli yakho lenkhulu angeke igucuke kakhulu liviki ngeliviki, ngako-ke ungenta emakhophi lambalwa bese uwalungisa njalo ngelivi uwenta aba wakamuva.

Uyihlela kanjani ishejuli yakho yeliviki yekudadisha

Ungahlela ishejuli yakho yeliviki ngalendlela lelandzelako:

• Tsatsa emaminitsi langaba ngula-15 kuya kulange-30 onkhe Emasontfo entsambama uhlele ishejuli yakho yeliviki.
• Kukhophi yeshejuli yakho lenkhulu, bhala yonkhe intfo lofanele kutsi uyente evikini (sib. imihlangano, luvakasho loluphutfumako, imibutsano yetenhlalo lebalulekile).
• Manje buka sihleli sakho semnyaka ubuke kutsi ngumuphi umsebenti wekudadisha lofanele kutsi ubukane nawo evikini, nekutsi ngusiphi sigaba semsebenti lofanele kutsi uwubambe onkhe emalanga.

Awudzingi kuhlela njalo ngeliviki ngaleminye imininingwane kunaloku.

Kuhlela kwelilanga

Ufanele kutsi uncume kutsi utawusisebentisa kanjani sikhatsi losabela kudadisha kwakho onkhe emalanga. Loku kutawutsatsa emaminitsi lambalwa ngembi kwekutsi ucale umsebenti wakho. Inzuzo yekuhlela ishejulu yakho yekufundza onkhe emalanga kutsi unemigomo lemile lofanele kutsi uyizuze. Akesibuke sibonelo saleshejuli:

Emasu ekubukana nekucitsa sikhatsi

Sonkhe siba nako kushikashikeka ngalesinye sikhatsi noma ngalesinye sekutinta nekugcila. Kute ulawule umkhuba wekucitsa sikhatsi nekugwema imisebenti, yenta siciniseko sekutsi unemigomo ye-SMART lecacile– yetama kutsi ucondze-ngco uma ubeka imigomo (sibonelo, esikhundleni sekubeka imigomo lengacaci, njengekutsi: Ngidzinga kudadisha lamuhla ebusuku, ungamane uwabeke ngalenye indlela letsite, njengekutsi: Ngidzinga kudadisha sahluko 6 libhuku leSayikholoji 101 namuhla ebusuku kusuka ngensimbi ye-21:00 kute kube yinsimbi ye-23:00).

• Gcila entfweni yinye lodzinga kuyati, futsi hhayi loko lokusadzingeka kutsi ukwati.
• Tikhumbute ngemigomo yakho yesikhatsi lesidze: kungani ubhalisele lesicu futsi yini lowetsemba kutsi itawugucuka uma sewuphotfulile?
• Hlela imisebenti yakho yekudadisha ngembi kwesikhatsi (kunconotwa kutsi kube ngembi kwesimesta) futsi ubeke embili lokubalulekile.
• Landzelela loko lesewukuphotfulile (sibonelo, ngekusebentisa luhlukuhlola). Loku kusebenta njengesikhumbuto lesibukwako saloko lokuphotfulile kute kube ngumanje kuphindze futsi kugcizelele umcondvo wekutsi uluhlobo lwemuntfu lolukhona kwenta tintfo.
• Hhahlula umsebenti lomkhulu ube tincenye letincane. Sibonelo, ekucaleni kwesimesta, sehlela kutsi imojuli utawucedza kanjani ngemaviki la-12.
• Ungabeki tizatfu tekungenti, yenta inchubekelembili – wonkhe umuntfu uba nako kubukana nekuphatamiseka netinkinga letinkhulu letibavimba kutsi baphotfule lokutsite. Uma ngabe tinhlelo takho tekudadisha tiphatamisekile, yenta luhlelo lolusha lwekutsi ucale phasi udadishe.
• Tfola labanye lotawudadisha kanye nabo – ukhulume kanye nalabanye ngetifundvo takho kukusita kutsi ube sengcikitsini.
• Tfola umlingani lotawutilandza kuye – umuntfu longacocisana naye ngenchubekelembili yetifundvo takho nekutsi uhlangabetana njani nemigomo yetifundvo takho.
• Cabanga ngemiphumela lemibi nalemihle yekucedza noma yekungacedzi umsebenti.
• Ungacabangi kakhulu ngemsebenti wakho lekusafanele kutsi uwente – cala kuwenta futsi ubone kutsi uyawukhona yini.

Lalela emaphodikhasti

Kulalela lamaphodikhasti lalandzelako kungakusita kutsi ucabange ngetintfo lodzinga kutsi ube nato time ngemumo kute kutsi ube nesimesta noma umnyaka wekufundza loyimphumelelo:

Fundza i-Study @ Unisa

I-Study @ Unisa yikhithi yakho yekuphila. Sebentisa lolwatiso lolukulenkhombandlela lukusite kucala tifundvo takho. Kwengeta, lenkhombandlela ikunika emalinki lasheshako ako konkhe kwesekelwa lokuniketwa yi-Unisa kanye nelwatiso lolumayelana netinchubo letibalulekile njengekungenisa tivivinyo.

Leminye imitfombolwati

• Dawuniloda idokhumenti letakusita ngekulawula sikhatsi nemathebula etikhatsi laphakanyisiwe.
• Dawunilod setfulo semhlanganosikolo wekulawula sikhatsi.
• Landzela ishaneli ye-YouTube yeTekwelulekwa Nekutfutfukiswa Kwemisebenti: https://www.youtube.com/unisacareers. 

Ukulawula isikhathi

Enye yezinto ezenza abafundi Basabe ukuzitlolisa e-Unisa kufanele kube mamatheriyali wokufunda amanengi owathola ngokweendlela zeencwadi zamathuthoriyali nemihlahlandlela yokufunda. Ungazizwa kube sengathi awazi bona uthomephi nokobana uthome njani. Igadango lokuthoma ekulawuleni kuhle isikhathi sakho kutlama/kuplana begodu uhlele iminqopho ekhethekileko ngokwendlela ede nefitjhani otlamela ngayo iimfundo zakho.

Ukutlama okuthatha isikhathi eside

Umnqopho osisekelo wokutlamela ukufunda isikhathi eside kuzuza isirhunyezo semisebenzi yefundo kiwo woke umnyaka nokwenza isiqiniseko sokobana uyelela woke amalanga aqakathekileko, afana nalawa:

• amalanga wokuvala kwemitlolo-phenyo
• kunini lapha ufanele uthome ukwenza amalungiselelo weengcoco zeenqhema
• kunini lapha ufanele ukuthoma ukwenza amalungiselelo weenhlahlubo
• amalanga weenhlahlubo

ukuze wenze isiqiniseko sokobana uhlangabezana nazo zoke izinto ekufanele uzenze kusesenesikhathi.

Amaqhinga wokutlamela isikhathi eside

Hlela iminqopho ethatha isikhathi eside:

• Thola umtlamo womnyaka namkha umalangeni.
• Tshwaya woke amalanga aqakathekileko ekhalendenakho (qala umhlahlandlelakho wokufunda neencwadi zamathuthoriyali).

Le minqophakho ethatha isikhathi eside. Njenganje kufanele utlamele khulu ukulungiselela iinhlahlubo.

Amalungiselelo weenhlahlubo

Umnqophakho oqakathekileko kuphumelela eenhlahlubeni zakho zesifundo esithileko. Ungasebenzisa ikambiso ye-60:30:10 lapha:

• Sebenzisa amaphesende ama-60% wesikhathi sakho ekwenzeni amalungiselelo wokuqedelela nokuthumela yoke imitlolo-phenywakho ukuze unikele itjhejo lakho loke ekutheni ufunde.
• Sebenzisa amaphesende ama-30% wesikhathi sakho ekutheni ufunde ngokungeneleleko ukuze ukghone uzwisise kuhle imiqondo eqakathekileko efundiswa kilokhu okumunyethwe yikhosi.
• Sebenzisa amaphesende ali-10% ekutheni wenze amalungiselelo weenhlahlubo. Lokhu kufaka hlangana:

• • ukuphendula imibuzo;
  • ukuphendula amaphepha weenhlahlubo weminyaka egadungileko; noku
  • nokucocisana ngemibuzo nabanye abafundi kanye namalektjharakho.

Iinzuzo zokutlamela isikhathi eside

Ngokuthintana nomtlamakho womnyaka:

• Ungabona ukude bona khuyini ekufanele uyenze qobe lilanga ehlelweni lakho lefundo.
• Uzokwazi bona mhlobo muphi womsebenzi nesifundo ozokuthatha isikhathi eside kiso qobe lilanga.
• Uzokukghona ukwenza ilandelela emsebenzinakho. Lokhu kufanele kukukhuthaze.

Angeze watshwenyeka ngesikhathi esizako ngombana uzabe utlame kuhle isikhathi sakho ngendlela yokobana uyakghona ukuhlangabezana nokuzibophelela kwakho. Ukwazi bona ukwenzile lokhu kuzakwenza bona ukhululeke, okuyinto eqakathekileko eyenza bona uhlale ukhuthazekile.

Ukutlamela isikhatjhana esifitjhani

Ukutlamela isikhatjhana esifitjhani sokufunda yinto oyenza qobe yiveke begodu ngamalanga. Lokhu kukusiza ekutheni ukghone ukubona bonyana unesikhathi esingangani sokufunda. Kufanele uhlele itlhatlha lehlelo ozokusebenzela kilo njengesisekelo sokutlamela ukusebenza qobe yiveke nangamalanga.

Isibonelo sehlelo elikhulu

Ihlelo laqobe yiveke lizokutjengisa lokhu okulandelako:

Ihlelo elikhulu litjengisa kuhle bona ungawenza nini umsebenzi owuhlelileko emtlamenakho womnyaka. Ihlelo lakho elikhulu angeze latjhuguluka khulu ukusuka evekeni uye kwenye iveke, yeke ungenza amakhophi ambalwa bese unande uyawakhwezelela qobe yiveke.

Ungalitlamela njani ihlelo lakho laqobe yiveke

Ungatlamela ihlelo lakho laqobe yiveke ngalindlela:

• Thatha imizuzu eli-15 ukuya kwema-30 qobe ngoSondo ebusuku ukobana utlamele ihlelo lakho lokufunda qobe yiveke.
• Kileyokhophi yakho yehlelo elikhulu, tlola koke ekufanele ukwenze evekeni elandelko (isib. Imihlangano, amavakatjho arhabekileko, iminyanya yomphakathi eqakathekileko).
• Njenganje tjhinga emtlamenakho womnyaka ukuze ubone bonyana ngimiphi imisebenzi ekufanele uqalane nayo ngeveke, nokobana ngisiphi isigaba somsebenzi ekufanele uwazi woke malanga.
• Akutlhogeki bona wenze ukutlamela kwakho iveke kube nemininingwana eminengi kunale.

Ukutlama kwangamalanga

Kufanele uzithathele isiqunto sokobana uzosisebenzisa njani isikhathi osibekele iimfundo zakho qobe lilanga. Lokhu kuzakuthatha imizuzwana embalwa ngaphambi kobana uthome nomsebenzakho. Inzuzo yokutlamela ihlelo lakho lokufunda langamalanga kukobana uneminqopho ekufanele nakanjani uyiphumelelise. Akhese siqale isibonelo sehlelo elinjalo:

Ezinye iiyeleliso zokuqalana nokutshwilisa

Soke nje kuba nesikhathi lapha sitlhaga khona ukobana sihlale phasi begodu sitjheje. Ukulawula umukghwa wokutshwilisa begodu nokubalekela imisebenzi, yenza isiqiniseko sokobana uneminqopho ye-SMART – zama ukunqopha nawuhlela iminqopho (ukwenza isibonelo, kunokobana uhlele iminqopho engazwakaliko, efana nokuthi: ngifuna ukufunda namhlanje ebusuku, kungcono uyihlele ngendlela enqophileko efana nokuthi: ngifuna ukufunda isahluko 6 seSayikholoji 101 namhlanjesi ebusuku ukusukela nge-iri le-21:00 bekufike le-23:00).

• Tjheja into eyodwa kwaphela ofuna ukuyenza njenganje, begodu ingasi lokho osafanele ukwenze.
• Zikhumbuze ngeminqophakho ethatha isikhathi eside: kubayini uzitlolisele iziqwezi begodu yini enethemba lokobana izakutjhuguka nasele uziqedile?
• Tlama imisebenzakho yokufunda kusesenesikhathi (kuhlekuhle ekuthomeni kwesimesta) bese utjheja khulu lokho okuqakathekileko.
• Yenza ilandelela yalokho okuqedileko (ukwenza isibonelo, ngokwerhelo lokuhlola). Lokhu kuba sikhumbuzo salokho okuqedileko begodu kuveza umbono wokobana umhlobo womuntu okghona ukwenza izinto uziqede.
• Kghedlha umsebenzi omkhulu ube misetjenzana emincani. Ukwenza isibonelo, ekuthomeni kwesimesta, tlama ukobana uzoyiqeda njani omojuli eemvekeni ezili-12.
• Lisa ukubambelela ezintweni ezingekho, iba neragelo phambili – woke umuntu uba neenqabo neenliyo ezenza bona angaqedi into ethileko. Nangabe imitlamakho yokufunda akhange isakhamba ngendlela efaneleko, yenza godu omunye umtlamo omutjha ukobana uthome phasi ufunde godu.
• Thola abanye abantu ongafunda nabo – ukukhuluma nabanye abantu ngeemfundo zakho nakho kuyasiza ukobana uzwe labo ihlangothi.
• Thola umlingani ozibophelelako – umuntu ongakghona ukucocisana naye ngeragelo phambili leemfundo zakho nokobana uhlangabezana njani neminqopho yeemfundo zakho.
• Cabanga ngemiphumela emihle nemimbi yokuqeda namkha yokungaqedi umsebenzi.
• Ungacabangi khulu ngomsebenzi ekufanele uwenze – thoma ukusebenza ngawo bese uyabona ukuthi ungawulawula njani.

Lalela amaphodkhasti

Ukulalela ama-phodkhasti alandelako kungakusiza ukobana ukghone ukucabanga ngezinto ekufanele ube nazo ukuze ube nesimesta namkha nomnyaka wokufunda oyipumelelo:

Funda i-Study @ Unisa

i-Study @ Unisa kusisetjenziswa sakho sokufunda ukuze uphumelele. Sebenzisa ilwazi kilomhlahlandlela ukukusiza ukobana uthome ngeemfundo zakho. Ukungezelela, umhlahlandlela ukunikela amalinki amsinya akusa kilo loke isekelo olitlhogako elinikelwa yi-Unisa, kanye nelwazi elimayelana neenkambiso eziqakathekileko ezifana nokuthumela imitlolo-phenyo.

Eminye imithombo

• Dawunlowuda document umtlolo ukobana ukusize ngokulawula isikhathi nangeenkhathimbekiso zokufunda eziphakanyisiweko.
• Dawunlowuda isethulo sesifundobandulo esimayelana nokulawula isikhathi..
• Landela itjhaneli ye-YouTube ye- Counselling & Career Development: https://www.youtube.com/unisacareers. 

Ukuphathwa kwesikhathi

Enye yezinto ezishaqisayo zokubhalisa e-Unisa kufanele nakanjani kube umthamo wezinto zokufunda ozitholayo ngezinhlamvu zokufundisa neziqondiso zokufunda. Ungase uzizwe sengathi awazi ukuthi ungaqala kuphi noma kanjani. Isinyathelo sokuqala sokuphatha isikhathi sakho ngempumelelo ukuhlela nokubeka izinjongo ezithile ngokuhlela kwakho isifundo sesikhathi eside nesifushane.

Ukuhlela kwesikhathi eside Long-term planning

Umgomo oyisisekelo wokuhlela izifundo zesikhathi eside ukuthola umbono wemisebenzi yezemfundo unyaka wonke kanye nokuqinisekisa ukuthi ugcina umkhondo wazo zonke izinsuku ezibalulekile, njengalezi:

• izinsuku ezinqunyiwe ukuthunyelwa kwama-asayinimenti
• ungaqala nini ukulungiselela izingxoxo zamaqembu
• ungaqala nini ukulungiselela izivivinyo zokuhlolwa izinsuku zokuhlolwa

ukuze uqinisekise ukuthi uhlangabezana nazo zonke izibopho zakho ngesikhathi.

Amasu okuhlela ngokwesikhathi eside

Hlela izinjongo zesikhathi eside:

• Thola uhlelo lonyaka yonke noma incwadi yokuqopha izenzeko.
• Maka zonke izinsuku ezibalulekile ekhalendeni lakho (bheka imihlahlandlela yakho yokufunda nezincwadi zokufundisa).

Lezi yizinjongo zakho zesikhathi eside. Manje kufanele uhlele ngokuqondile kakhulu ukulungiselela izivivinyo.

Ukuzilungiselela ukuhlolwa

Inhloso yakho enkulu wukuphumelela ukuhlolwa kwesifundo esithile. Ungasebenzisa isimiso sika-60:30:10 lapha:

• Sebenzisa ama-60% wesikhathi sakho ekulungiseleleni jikelele ukuqeda nokuthumela yonke imisebenzi ezokwenziwa ukuze ukwazi ukunaka ngokugcwele ukufunda.
• Sebenzisa ama-30% wesikhathi sakho ukuze ucwaninge ngokujulile ukuze uthuthukise ukuqonda okujulile kwemiqondo eyisisekelo ehlanganiswa yisifundo.
• Sebenzisa ama-10% wesikhathi sakho ukulungiselela ukuhlolwa. Lokhu kuhlanganisa.
  • Ukuphendu;la imibuzo.
  • Ukubuyekeza amaphepha okuhlolwa eminyaka edlule; kanye
  • Ukuxoxisana ngemibuzo nabanye abafundi kanye nabafundisi.

Izinzuzo zokuhlela kwesikhathi eside

Ngokuthintana nomhleli wakho wonyaka:

• Ungahambisa nje amehlo kulokho okudingeka ukwenze ngosuku ngalunye lwesimiso sakho semfundo.
• Uzokwazi ukuthi hlobo luni lomsebenzi nokuthi yisiphi isifundo ozosichitha usuku ngalunye.
• Uyakwazi ukulandelela ukuqhubeka kwakho. Lokhu kufanele kukukhuthaze.

Ngeke ukhathazeke ngekusasa ngoba uzobe usihlele isikhathi sakho ngendlela yokuthi ukwazi ukufeza zonke izibopho zakho. Ukwazi ukuthi ukwenzile lokhu kuzokunika ukuthula kwengqondo okwengeziwe, okuyinto ebalulekile ukuze uhlale ukhuthazekile.

Ukuhlela ngokwesikhathi esifushane

Ukuhlelela ukufunda kwesikhashana kuyinto oyenza masonto onke nansuku zonke. Lokhu kukusiza ukuthi uthole ukuthi singakanani isikhathi sokufunda onaso. Udinga ukuhlela ishejuli engqala ongayisebenzisa njengesisekelo sokuhlela kwamasonto onke nokwansuku zonke.

Isibonelo seshejuli engqala

Uhlelo lwamasonto onke luzobonisa okulandelayo:

Isheduli engqala ibonisa ngokucacile ukuthi ungenza nini umsebenzi owenze waba yimephu yohlelo lwakho lonyaka. Ishejuli yakho engqala angeke ishintshe kakhulu isonto nesonto, ngakho-ke ungenza amakhophi ambalwa futhi uwabuyekeze isonto ngalinye.

Indlela yokuhlela ishejuli yakho yokufunda yamasonto onke

Ungahlela ishejuli yakho yangeviki ngale ndlela:

• Thatha cishe imizuzu eyi-15 kuya kwengama-30 njalo ngeSonto kusihlwa ukuze uhlele ishejuli yakho yokufunda yamasonto onke.
• Ekhophini yohlelo lwakho olukhulu, bhala phansi konke okufanele ukwenze phakathi nesonto elilandelayo (isib. imihlangano, ukuvakasha okuphuthumayo, imibuthwano yokuzijabulisa ebalulekile).
• Manje thintana nomhleli wakho wonyaka ukuze ubone ukuthi imuphi umsebenzi wokufunda okufanele ubhekane nawo phakathi nesonto, nokuthi iyiphi ingxenye yomsebenzi okufanele uyifunde kahle nsuku zonke.
• Awudingi ukwenza ukuhlela kwakho kweviki ngemininingwane eyengeziwe kunalokhu.

Ukuhlela kwansuku zonke

Kufanele unqume ukuthi uzosisebenzisa kanjani isikhathi osibekele izifundo zakho nsuku zonke. Lokhu kuzothatha imizuzu embalwa ngaphambi kokuthi uqale umsebenzi wakho. Inzuzo yokuhlela ishejuli yakho yokufunda yansuku zonke ukuthi unezinjongo ezithile eziqondile okufanele uziphishekele. Ake sibheke isibonelo seshejuli enjalo:

Amanye amathiphu wokubhekana nokubuyisela emuva

Sonke siyazabalaza ngesinye isikhathi ukuzinza nokugxila kokuthile. Ukuze ulawule umkhuba wokubuyisela emuva nokugwema imisebenzi, qiniseka ukuthi unemigomo ecacile NEHLAKANIPHILE - zama ukucacisa lapho ubeka imigomo (ngokwesibonelo, esikhundleni sokubeka imigomo engacacile, njengokuthi: Ngidinga ukufunda namhlanje kusihlwa, kunalokho ngiyenze ngendlela ethile. indlela, njengokuthi: Ngidinga ukufunda isahluko sesi-6 sencwadi yokufunda yeSayikholoji 101 namhlanje ebusuku kusukela ngamahora ama-21:00 kuze kube ngu-23:00).

• Gxila entweni eyodwa okudingeka uyenze manje, hhayi lokho okusafanele ukwenze.
• Zikhumbuze ngezinjongo zakho zesikhathi eside: kungani ubhalisele lezi ziqu futhi yini othemba ukuthi izoshintsha uma ususiqedile?
• Hlela imisebenzi yakho yokutadisha kusenesikhathi (okungcono ekuqaleni kwesimista ) futhi ubeke okubalulekile kuqala.
• Gcina umbhalo walokho okuqedile (isibonelo, ngohlu lokuhlola). Lokhu kusebenza njengesikhumbuzo esibonakalayo salokho osukwenzile kuze kube manje futhi kuqinisa umbono wokuthi uwuhlobo lomuntu okwazi ukwenza izinto zenzeke.
• Hlukanisa umsebenzi omkhulu ube imisebenzi emincane. Isibonelo, ekuqaleni kwesimista, hlela ukuthi uzoyiqeda kanjani imojuli emasontweni ayi-12.
• Ungabeki izaba, yenza inqubekela phambili - wonke umuntu uhlangabezana neziphazamiso kanye nezinkinga ezibavimbela ukuba baqedele okuthile. Uma izinhlelo zakho zokufunda ziphendukelwe phansi, qamba isu elisha lokuqala ukufunda futhi.
• Thola abanye ozofunda nabo - ukukhuluma nabanye ngezifundo zakho kukusiza ukuthi uthole umbono.
• Thola uphathina ozoziphendulela - umuntu ongaba nezingxoxo naye mayelana nenqubekelaphambili ngezifundo zakho nokuthi uhlangabezana kanjani nezinhloso zakho zokufunda.
• Cabanga ngemiphumela emihle nemibi yokuqeda noma ukungawuqedi umsebenzi.
• Ungacabangi kakhulu ngomsebenzi okufanele uwenze - qala ukusebenza kuwo futhi ubone ukuthi ungawuphatha kanjani.

Lalela amaphodikasti

Ukulalela amaphodikasti alandelayo kungakusiza ukuthi ucabange ngezinto okudingeka ube nazo ukuze ube nesimista yokufunda eyimpumelelo noma unyaka:

Funda Study @ Unisa

Study @ Unisa iyikhithi yakho ozosinda ngayo yokufunda. Sebenzisa ulwazi olukulo mhlahlandlela ukukusiza ukuthi uqalise ngezifundo zakho. Ukwengeza, umhlahlandlela uhlinzeka ngezixhumanisi ezisheshayo kukho konke ukwesekwa okunikezwa yi-Unisa, kanye nolwazi olumayelana nezinqubo ezibalulekile ezifana nokuthumela ama-asayinimenti.

Izinsiza ezengeziwe

• Dawunilowuda idokhumenti ezokusiza ngokuphathwa kwesikhathi namathayimithebula okufunda asikiselwayo.
• Dawunulowuda isethulo sokuqeqeshelwa umsebenzi okumayelana nokuphatha isikhathi.
• Landela ishaneli elithi Ukwelulekwa Nokuthuthukiswa Kwemisebenzi ku-YouTube:https://www.youtube.com/unisacareers.